Chăm sóc người bệnh sau nhiễm Covid-19

Nghỉ ngơi rất quan trọng sau khi nhiễm Covid-19: duy trì thời gian ngủ nghỉ hợp lý, chủ yếu ngủ nhiều vào ban đêm, hạn chế ngủ nhiều vào ban ngày. Có thói quen ngủ và thức dậy đều đặn, sử dụng báo thức nếu cần thiết để nhắc nhở bạn. Cố gắng ngừng sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại và máy tính bảng một tiếng trước giờ đi ngủ... Bổ sung các chất dinh dưỡng để giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục, đặc biệt cần ăn uống đầy đủ, phòng ngừa suy kiệt...

Chăm sóc người bệnh sau nhiễm Covid-19 cần lưu ý các điều sau:

1. Định nghĩa:

COVID-19 là bệnh dịch viêm đường hô hấp cấp do một loại vi rút corona (có tên là SARS-CoV-2) gây ra.

2. Đường lây

- Qua tiếp xúc:

Tiếp xúc trực tiếp: bắt tay, ôm hôn.
Tiếp xúc gián tiếp: chạm tay vào các bề mặt nhiễm vi rút rồi đưa lên miệng, mắt, mũi….

- Qua giọt bắn: khi tiếp xúc gần (dưới 2 mét) với người nhiễm nói, ho, hắt hơi tạo ra các giọt có chứa vi rút bắn vào mắt, mũi, miệng hoặc hít phải các giọt này

- Qua không khí: Trong môi trường kín, thông khí kém, khi thực hiện chăm sóc y tế có tạo những hạt nhỏ (aerosol) chứa vi rút lan theo không khí và có thể gây nhiễm nếu hít phả vi khuẩn

3. Triệu chứng sau khi mắc COVID-19

Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như: Khó thở, hụt hơi, mệt mỏi, chóng mặt hay choáng váng khi đứng dậy, hồi hộp, tim đập nhanh, đánh trống ngực, ho, khàn giọng, đau các vùng của cơ thể (đau khớp, đau cơ, đau đầu, đau ngực hoặc đau bụng), thay đổi khứu giác, vị giác, ù tai, khó nghĩ hay tập trung, lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ.

4. Chăm sóc sức khỏe hậu COVID-19

- Nghỉ ngơi: duy trì thời gian ngủ nghỉ hợp lý, chủ yếu ngủ nhiều vào ban đêm, hạn chế ngủ nhiều vào ban ngày.

Có thói quen ngủ và thức dậy đều đặn, sử dụng báo thức nếu cần thiết để nhắc nhở bạn;
Cố gắng ngừng sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại và máy tính bảng một tiếng trước giờ đi ngủ;
Không hoặc hạn chế sử dụng các chất ảnh hưởng đến giấc ngủ như: rượu, bia, cà phê, thuốc lá,... hay các chất tác động đến tâm thần khác;
Thiền, tập trung vào hình ảnh, tắm liệu pháp thảo dược, Yoga và âm nhạc.

- Vận động: nhẹ nhàng đi bộ chậm, tập thể dục nhẹ, đạp xe đạp rất chậm (nếu có thể), tập dưỡng sinh…cần tiếp xúc với ánh nắng mặt trời ít nhất 30 phút/ngày.

Vận động cơ thể

- Tập thở: Thở cơ hoành hay thở bụng giúp thư giãn và giảm khó thở

Nằm hoặc ngồi tư thế thoải mái, 1 tay đặt lên bụng, thả lỏng cơ thể và tập trung vào việc hít thở.
Hít vào từ từ bằng mũi, đồng thời bụng phình lên đẩy tay lên.
Nín hơi 1-2 giây sau nín hơi càng lâu càng tốt.
Thở ra bằng miệng, đồng thời bụng hóp lại.
Nín hơi trước khi tiếp tục nhịp thở tiếp theo.

- Thói quen sinh hoạt:

Người bệnh đã hoàn thành thời gian tự cách ly, khuyến khích tham gia các hoạt động cùng với người thân như chuẩn bị bữa ăn, dọn dẹp nhà cửa để sớm quay lại trạng thái sinh hoạt thường ngày.

Người bệnh nên tuân thủ thật nghiêm túc theo tư vấn của bác sỹ trước khi xuất viện về nhà: cần phải thường xuyên đeo khẩu trang, để khẩu trang đã qua sử dụng đúng nơi quy định, giữ khoảng cách tiếp xúc với mọi thành viên trong gia đình, rửa tay thường xuyên với xà phòng với nước sạch…

Với người cao tuổi, người thân trong gia đình và được người thân trò chuyện cùng động viên, giúp đỡ sẽ giúp người cao tuổi giảm sự lo lắng, kích thích hoạt động não sau khi khỏi bệnh COVID-19.

Khuyến khích người đã khỏi bệnh COVID-19 tham gia các hoạt động tinh thần như đọc sách, báo, tham gia bàn luận về tin tức trong ngày.

- Về dinh dưỡng:

Mỗi bữa ăn cần có đủ 4 nhóm thực phẩm, chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất như sau: Chất bột đường (ngũ cốc, khoai củ...); chất đạm (thịt, cá, tôm, trứng, sữa, đậu đỗ...); chất béo (dầu mỡ); vitamin và khoáng chất (rau xanh và quả chín...). chia bữa ăn thành 3-5 bữa/ ngày.
Bổ sung vitamin và chất khoáng bằng cách tăng cường các loại hoa quả, nước ép trái cây, rau xanh, đặc biệt là các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin:

* Vitamin A: cà rốt, khoai lang, bí ngô, đu đủ, xoài, bông cải xanh, rau cải bó xôi…

* Vitamin C: bưởi, chanh, kiwi, ổi, dâu tây, đu đủ, cam, ớt chuông…,

* Vitamin D: Cá chép, trắm cỏ, lươn, trạch, sữa, lòng đỏ trứng, các loại sữa, ngũ cốc.

* Vitamin E: đậu nành, giá đỗ, rau mầm.

Bổ sung các chất dinh dưỡng để giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục

Nếu mệt mỏi, chán ăn, không ăn được đủ số lượng cần thiết thì bạn nên ăn uống thêm các loại sữa, sản phẩm bổ sung dinh dưỡng giàu năng lượng và giàu protein từ 1-3 lần/ngày. Đặc biệt cần ăn uống đầy đủ, phòng ngừa suy kiệt với những đối tượng dễ bị tổn thương như người cao tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai, cho con bú, trẻ nhỏ, ...
Với người có bệnh nền, cần tuân thủ thuốc theo đơn và chế độ dinh dưỡng phù hợp với tình trạng bệnh, tình trạng dinh dưỡng bởi các bác sĩ hướng dẫn.
Uống nhiều nước, trung bình 6-8 ly mỗi ngày. Hạn chế sử dụng nước ngọt đóng chai, rượu, bia, chất kích thích, ...
Hạn chế ăn mặn, hạn chế chất béo và đường:

* Nên ăn ít hơn 5g muối mỗi ngày (tương đương khoảng 1 thìa cà phê)

* Nên ăn ít hơn 50g đường mỗi ngày (tương đương khoảng 12 thìa cà phê).

Lượng chất béo nên ít hơn 30% tổng năng lượng ăn vào. Chọn chất béo không bão hòa có trong cá, quả bơ, các loại hạt và trong dầu thực vật hơn là chất béo bão hòa (mỡ, bơ, ...) và chất béo chuyển hóa (bánh, kẹo, dầu qua xào rán nhiều lần,...).
Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, thực hiện ăn chín, uống sôi. Đọc kỹ nhãn thực phẩm trước khi sử dụng.

Tài liệu tham khảo:

Quyết định 4156/QĐ - BYT về việc ban hành tài liệu Hướng dẫn chăm sóc Người nhiễm COVID -19 tại nhà ngày 28/08/2021.

Quyết định 1242/QĐ – BYT về việc ban hành tài liệu hướng dẫn phục hồi chức năng và tự chăm sóc các bệnh có liên quan sau mắc Covid – 19 ngày 18/5/2022.

Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa khoa tập trung vào các chuyên khoa sâu: Tim mạch, Hô hấp, Thần kinh, Ung bướu, Nội tiết, Tiêu hóa, Thận - Tiết niệu, Lọc máu - Thay huyết tương, Chấn thương chỉnh hình, Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng.

Bệnh viện tọa lạc tại khu vực cửa ngõ miền Tây, là nơi ứng dụng các phương pháp chẩn đoán và điều trị hiện đại, mang đến cho cộng đồng một dịch vụ y tế chuẩn mực cao.

Bệnh viện thực hiện nhiều kỹ thuật cao như can thiệp tim mạch và bệnh lý mạch máu não, điều trị ung thư với kỹ thuật tiên tiến, phẫu thuật nội soi, can thiệp xâm lấn tối thiểu bệnh lý Gan - Mật - Tụy, chấn thương chỉnh hình, siêu lọc máu… đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ để mang đến sự hài lòng cao nhất cho bệnh nhân và người thân.

Bệnh viện đã thông tuyến Bảo hiểm y tế, tất cả thẻ BHYT không phân biệt nơi khám chữa bệnh ban đầu đều được hưởng đúng tuyến trong mọi trường hợp khám bệnh ngoại trú và điều trị nội trú.

Địa chỉ: Số 05, Đường 17A, Khu phố 11, P. Bình Trị Đông B, Q. Bình Tân, TP. HCM

Tổng đài tư vấn: (028) 62 885 886 - 0898 333 115

Cấp cứu: (028) 62 655 115

Website: www.giaan115.com