Chụp cắt lớp vi tính (CT - Scan) động mạch vành - tim là sử dụng máy chụp cắt lớp vi tính đa lát cắt (MSCT) có tiêm thuốc cản quang i-ốt để làm hiện hình hệ thống động mạch vành, cấu trúc buồng tim và van tim trên hình ảnh cắt lớp.
1. Chụp mạch vành - tim là gì?
- Chụp cắt lớp vi tính (CT - Scan) động mạch vành - tim là sử dụng máy chụp cắt lớp vi tính đa lát cắt (MSCT) có tiêm thuốc cản quang i-ốt để làm hiện hình hệ thống động mạch vành, cấu trúc buồng tim và van tim trên hình ảnh cắt lớp.
- Do động mạch vành có kích thước nhỏ và co bóp liên tục của tim, chuyển động của hô hấp vì vậy để đánh giá tốt hệ thống động mạch vành cần được chụp ở hệ thống máy có độ phân giải không gian và thời gian cao, hiện tại trên thế giới cũng như ở Việt Nam để chụp động mạch vành thường sử dụng hệ thống máy 64 - 128 lát cắt. Hiện tại Bệnh viện Gia An 115 tại Tp. HCM đang chụp MSCT động mạch vành - tim với hệ thống máy CT-Scan 128 lát cắt (Slice).
2. Khi nào thì cần chụp MSCT mạch vành - tim?
Chúng ta cần chụp CLVT mạch vành - tim để kiểm tra khi có một trong các biểu hiện sau:
- Đau ngực bất thường, đặc biệt là đau ngực bên trái không rõ nguyên nhân.
- Tầm soát ở những người mắc các bệnh như: tăng huyết áp, đái tháo đường, người có tiền sử gia đình mắc bệnh mạch vành, người hút thuốc lá, người cao tuổi ...
- Những người sau khi kiểm tra Điện tâm đồ (ECG) có bất thường về bệnh mạch vành.
- Những người có bất thường về bệnh lý tim mạch và cấu trúc của van tim, cơ tim.
- Sau phẫu thuật bắc cầu mạch vành.
- Xác định các bất thường giải phẫu hệ mạch vành.
- Xác định các trường hợp đau ngực không điển hình ở người bệnh có đặt stent hoặc làm cầu nối mạch vành trước đó
Những trường hợp nào không chụp được?
- Hầu hết các trường hợp đều tham gia chụp MSCT kiểm tra mạch vành để đánh giá về mức độ vôi hóa động mạch vành (Chụp MSCT mạch vành không tiêm thuốc cản quang) giúp cho bác sĩ tiên lượng nguy cơ hẹp mạch vành trong tương lai và có những chỉ định tiếp theo cho phù hợp. Để đánh giá mức độ hẹp của động mạch vành thì cần chụp MSCT có sử dụng thuốc cản quang. Tuy nhiên, một số trường hợp sẽ không sử dụng thuốc cản quang (đối quang I - ốt) được như:
- Phụ nữ có thai.
- Những người có tiền sử dị ứng thuốc cản quang những lần chụp MSCT trước đó.
- Suy thận (tùy trường hợp cụ thể sẽ được các Bác sĩ thăm khám và tư vấn kỹ).
- Những bệnh nhân có tiền sử hen phế quản hoặc suy hô hấp không thể nín thở trong lúc chụp.
- Nhịp tim không đều, rung nhĩ.
3. Chụp MSCT mạch vành - tim được thực hiện như thế nào?
- Chụp Cắt lớp vi tính mạch vành - tim hay còn gọi là chụp MSCT (Multi-Slice Computerized Tomography scan) mạch vành là kỹ thuật sử dụng máy chụp đa lát cắt để khảo sát hình ảnh hệ thống động mạch vành - tim, đây là mạch máu nuôi cơ tim, giúp cơ tim hoạt động hiệu quả.
- Sau khi chụp, hình ảnh sẽ được chuyển qua một hệ thống máy vi tính để xử lý hình ảnh từ đó Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh sẽ đọc kết quả về hình ảnh học mạch vành - tim và các bệnh lý (nếu có), từ đó giúp cho các Bác sĩ điều trị có được kết quả chính xác để điều trị bệnh một cách hiệu quả và tốt nhất.
4. Chụp MSCT mạch vành tim có tầm quan trọng như thế nào?
- Chụp Cắt lớp vi tính mạch vành- tim là một trong những phương tiện chẩn đoán hình ảnh quan trọng trong việc khảo sát, đánh giá bệnh lý về mạch vành - tim.
- Chụp Cắt lớp vi tính mạch vành - tim là một kỹ thuật khảo sát mạch vành – tim không xâm lấn và hiệu quả nhất hiện nay. Kỹ thuật này có độ chính xác, độ nhạy và độ đặc hiệu cao.
- Chụp MSCT mạch vành - tim giúp đánh giá lòng mạch vành có bị tắc, hẹp hay không và thành mạch vành có bị xơ vữa hay vôi hóa hoặc vữa xơ và vôi hóa hay không? Từ đó sẽ đánh giá được có bị hẹp lòng mạch hay không và ước lượng tỷ lệ độ hẹp lòng mạch và giúp cho các Bác sĩ điều trị có hướng xử trí một cách tốt nhất.
- Đối với những bệnh nhân đã có đặt stent mạch vành hoặc đã phẫu thuật bắc cầu nối thông động mạch vành thì Chụp Cắt lớp vi tính mạch vành sẽ giúp đánh giá trong lòng có bị tái hẹp hay không.
- Chụp MSCT mạch vành - tim giúp khảo sát về các bất thường về cấu trúc giải phẫu của mạch vành – tim.
5. Quy trình chụp MSCT tại Bệnh viện Gia An 115 như thế nào?
a. Chuẩn bị người bệnh:
- Người bệnh được giải thích kỹ về kỹ thuật chuẩn bị thực hiện để có sự phối hợp tốt giữa thầy thuốc, người bệnh và người nhà.
- Người bệnh được cho làm xét nghiệm về các chức năng thận: Ure, Creatinine, eGFR (độ lọc cầu thận).
- Người bệnh cần nhịn ăn, uống trước 4 giờ (có thể uống không quá 50ml nước).
- Khống chế tốt nhịp tim: nhịp tim tốt khi < 70 lần/phút, tối ưu khi < 60 lần/phút.
- Sử dụng thuốc giảm nhịp tim: beta blocker (oral atenolol, meprolol) 1-2 giờ trước chụp. Nếu có chống chỉ định beta blocker: sử dụng thuốc chẹn kênh calci.
- Khống chế các trường hợp có ngoại tâm thu, loạn nhịp tim.
- Đặt đường truyền tĩnh mạch: đường truyền đủ lớn, kim 18G, đặt ở tĩnh mạch lớn tốt nhất ở tĩnh mạch cẳng tay.
- Nếu người bệnh đang sử dụng METFORMIN thì phải ngưng thuốc 48 giờ trước và sau tiêm thuốc cản quang.
b. Thực hiện kỹ thuật chụp:
- Người bệnh được nằm ngửa.
- Lắp cổng điện tâm đồ (ECG).
- Kiểm tra nhịp tim trên màn hình tại máy chụp.
- Chụp định vị: chụp từ Carina khí phế quản tới hết đáy tim để tính điểm vôi hóa.
- Chụp mạch vành với cầu nối (bypass graft): trường chụp từ đỉnh phổi tới hết đáy tim.
- Chụp tiêm thuốc: Tiêm thuốc cản quang i-ốt sử dụng kỹ thuật “Test bolus” hoặc “bolus tracking” mục đích để xác định thời điểm thuốc đạt nồng độ cao nhất tại gốc động mạch chủ.
- Lượng thuốc cản quang i-ốt thường sử dụng từ 70-100 ml ( tùy thuộc vào loại thuốc cản quang i-ốt: hàm lượng iod và chỉ số BMI của người bệnh). Tốc độ tiêm: 4-7ml/giây. Phối hợp với dùng nước muối sinh lý để giảm bớt tổng liều thuốc, ngấm thuốc mạch máu tốt hơn và giảm bớt nhiễu ảnh từ tim phải.
c. Nhận định kết quả & trả kết quả:
- Tái tạo hình ảnh: thường tái tạo độ dày 0,75/0,4mm, có thể tái tạo 0,6/0,3mm tuy nhiên càng mỏng ảnh càng nhiễu. Thường tái tạo ở khoảng 65-70% của chu chuyển tim (khoảng R-R) đối với các trường hợp nhịp tim thấp.
- Xử lý hình ảnh tại trạm làm việc trên các chương trình tái tạo đa bình diện (3D MPR), tái tạo theo tỷ trọng tối đa (MIP) và tái tạo theo thể tích (VRT)...
- Hình ảnh hiển thị được rõ các cấu trúc giải phẫu trong vùng thăm khám.
- Phát hiện được tổn thương nếu có.
- Bác sĩ đọc tổn thương, mô tả trên máy tính kết nối hệ thống HIS, in và trả kết quả trong vòng khoảng 90 phút.
d. Tai bến và xử trí (nếu có):
- Xử trí tai biến thuốc cản quang: áp dụng quy trình Chẩn đoán và xử trí tai biến thuốc cản quang theo hướng dẫn của Bộ Y Tế.
- Xử trí tai biến ngưng tuần hoàn - Hô hấp: áp dụng quy trình Code Blue của Bệnh viện Gia An 115.
Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa khoa tập trung vào các chuyên khoa sâu: Tim mạch, Hô hấp, Thần kinh, Ung bướu, Nội tiết, Tiêu hóa, Thận - Tiết niệu, Lọc máu - Thay huyết tương, Chấn thương chỉnh hình, Vật lý trị liệu - Phục hồi chức năng.
Bệnh viện tọa lạc tại khu vực cửa ngõ miền Tây, là nơi ứng dụng các phương pháp chẩn đoán và điều trị hiện đại, mang đến cho cộng đồng một dịch vụ y tế chuẩn mực cao.
Bệnh viện thực hiện nhiều kỹ thuật cao như can thiệp tim mạch và bệnh lý mạch máu não, điều trị ung thư với kỹ thuật tiên tiến, phẫu thuật nội soi, can thiệp xâm lấn tối thiểu bệnh lý Gan - Mật - Tụy, chấn thương chỉnh hình, siêu lọc máu… đồng thời không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ để mang đến sự hài lòng cao nhất cho bệnh nhân và người thân.
Bệnh viện đã thông tuyến Bảo hiểm y tế, tất cả thẻ BHYT không phân biệt nơi khám chữa bệnh ban đầu đều được hưởng đúng tuyến trong mọi trường hợp khám bệnh ngoại trú và điều trị nội trú.
Địa chỉ: Số 05, Đường 17A, Khu phố 11, P. Bình Trị Đông B, Q. Bình Tân, TP. HCM
Tổng đài tư vấn: (028) 62 885 886 - 0898 333 115
Cấp cứu: (028) 62 655 115
