[Giải đáp] Sỏi đường mật trong gan nên ăn gì? Kiêng gì?

Theo các bác sĩ, để điều trị sỏi đường mật hiệu quả, người bệnh cần kết hợp chế độ ăn uống khoa học. Vậy, sỏi đường mật trong gan nên ăn gì? Kiêng gì? Hãy cùng theo dõi bài viết để biết thông tin chi tiết.

Bệnh sỏi đường mật trong gan là gì? Nguyên nhân và triệu chứng

Để trả lời cho câu hỏi: “Sỏi đường mật trong gan nên ăn gì?”, trước hết người bệnh cần hiểu rõ thông tin về bệnh. Mời bạn tham khảo thông tin bên dưới để hiểu rõ về bệnh cũng như cách điều trị hiệu quả ngăn ngừa biến chứng.

Sỏi đường mật trong gan là gì?

Mật là một chất lỏng được sản xuất bởi gan và đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn, nhất là chất béo. Muối mật là thành phần chính của dịch mật, gồm natri glycocholate và natri taurocholate. Ngoài ra, mật chứa các thành phần như cholesterol, bilirubin và các chất điện giải khác…

Sỏi đường mật là một loại sỏi nhỏ, hình thành bên trong túi mật, một túi nằm dưới gan, có vai trò lưu trữ mật do gan tiết ra. Sỏi đường mật có nhiều kích thước khác nhau. Một người có thể có nhiều viên sỏi mật với các kích thước khác nhau.

Người bệnh Sỏi đường mật trong gan nên ăn gì?

Sỏi đường mật được hình thành từ cholesterol và các sắc tố mật. Chúng rất phổ biến. Theo nhiều nghiên cứu chuyên gia ước tính rằng, cứ 4 người sau 50 tuổi thì có một người mắc bệnh sỏi mật. Trong phần lớn các trường hợp, bệnh thường không được phát hiện. Tuy nhiên, người bệnh có thể gặp các biến chứng nguy hiểm nếu tắc sỏi mật.

Sỏi đường mật trong gan (gọi tắt là sỏi gan) bản chất là sỏi mật nhưng nằm trong các ống gan (ống gan phải hoặc ống gan trái). Sỏi đường mật trong gan thường là sỏi sắc tố, với thành phần chính là bilirubin, nguyên nhân chủ yếu là do ký sinh trùng đường ruột chui lên đường mật, mang theo vi khuẩn làm thay đổi khả năng hòa tan của bilirubin, kết hợp trứng và xác giun tạo thành nhân sỏi. Các nguyên nhân khác gây sỏi đường mật trong gan là sự rối loạn chức năng gan như xơ gan, viêm gan do thuốc, viêm gan siêu virus, viêm gan B… gây mất cân bằng các thành phần trong dịch mật; hoặc giảm vận động đường mật (thường gặp ở người béo phì, lười vận động…).

Triệu chứng của sỏi đường mật trong gan?

Sỏi đường mật trong gan có thể được nhận biết từ sớm ở giai đoạn đầu, khi các hạt sỏi còn nhỏ. Lúc này, người bệnh có thể có một số triệu chứng bất thường về đường tiêu hóa như: rối loạn tiêu hóa, chướng bụng, khó tiêu và đầy hơi.

Khi sỏi gây biến chứng, bệnh nhân có thể gặp một trong 3 dấu hiệu điển hình sau đây:

• Đau quặn bụng vùng gan: Triệu chứng này được gọi là đau bụng kiểu quặn gan hay đau HSP. Cơn đau vùng bụng thường xuất hiện sau bữa ăn, khi bệnh nhân ăn quá nhiều dầu mỡ và hay đau về đêm. Cơn đau kèm theo tình trạng nôn, khó thở và kéo dài đến vài ngày.
• Sốt: Sốt thường kéo dài vài giờ, sốt cao có thể rét run kèm theo vã mồ hôi. Cũng có người chỉ sốt nhẹ, sốt vài tuần hoặc dai dẳng hàng tháng.
• Vàng da: Vàng da xảy ra khi dịch mật tích tụ tại gan, các bilirubin có màu vàng thấm vào máu, làm bệnh nhân bị vàng da và củng mạc mắt có màu vàng.

Triệu chứng đau quặn gan điển hình (Ảnh minh họa internet)

Xem ngay: Gói khám sức khỏe tổng quát, tầm soát tại Bệnh viện Gia An 115

Sỏi đường mật trong gan nên ăn gì? 

Sỏi đường mật trong gan tuy nguy hiểm vì có thể gây nhiều biến chứng như viêm gan, xơ gan, ung thư đường mật, nhiễm trùng máu… nhưng cũng có cách để phòng ngừa nguy cơ tái phát sỏi và hạn chế được tối đa những biến chứng do sỏi gây ra. Người bệnh cần áp dụng chế độ ăn uống khoa học, đảm bảo vệ sinh. Trước khi lựa chọn thực phẩm, người bệnh cần chú ý những điều sau đây:

• Giảm cholesterol trong khẩu phần ăn, hạn chế thực phẩm làm tăng mức cholesterol xấu như chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa. Chúng sẽ khiến cơ thể phải tiết ra lượng lớn dịch mật để tiêu hóa, túi mật sẽ phải co bóp nhiều hơn nên gây đau bụng.
• Hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất bột đường, thực phẩm giàu carbohydrate tinh chế thường chế biến nhiều như bánh rán, bánh ngọt, bánh quy…
• Hạn chế thực phẩm kích thích như thức ăn cay nóng, đồ uống có gas, rượu, bia… vì có thể kích thích túi mật và làm nặng thêm các triệu chứng của sỏi mật. Thay vì đồ uống có cồn, hãy lựa chọn nước lọc trong ngày.
• Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây. Chất xơ giúp tăng cường nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa và loại bỏ cholesterol ra khỏi cơ thể. Điều này sẽ giúp người bệnh giảm triệu chứng khó tiêu, táo bón và hạn chế nguy cơ hình thành sỏi.
• Bổ sung các thực phẩm có chứa vitamin tan trong dầu A, D, E, K có tác dụng tăng cường sức khỏe gan và mật.
• Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu đạm dễ tiêu để làm giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa, gan và túi mật. Đồng thời cung cấp protein cho quá trình tái tạo tế bào gan. 

Nguyên tắc chọn thực phẩm cho người bệnh sỏi đường mật trong gan (Ảnh minh họa internet)

Với 6 lưu ý trên, người bệnh hoàn toàn có thể lựa chọn được những thực phẩm phù hợp với bản thân. Vậy, người bệnh sỏi đường mật trong gan nên ăn gì?

Giải đáp người bệnh sỏi đường mật trong gan nên ăn gì?

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chế độ ăn uống không khoa học, quá nhiều dầu mỡ, nghèo nàn chất dinh dưỡng và dùng nhiều đồ uống có cồn là “kẻ thù” của lá gan. Những loại thực phẩm này không làm suy giảm chức năng gan mà con tăng nguy cơ hình thành sỏi trong gan.

Ngược lại, chế độ dinh dưỡng đa dạng, hợp lý sẽ giúp bạn bảo vệ gan và sức khỏe của bản thân. Thực tế, nhiều bệnh nhân sỏi đường mật trong gan sau khi tuân thủ chế độ dinh dưỡng phù hợp đã kiểm soát được sự hình thành sỏi, tránh được phẫu thuật.

Nếu bạn chưa biết sỏi đường mật trong nên ăn gì, hãy theo dõi ngay thông tin dưới đây:

Sử dụng dầu từ thực vật

Các loại chất béo thực vật như trái bơ, dầu oliu, dầu dừa… dễ tiêu hóa hơn những loại mỡ từ động vật.

Ngoài ra, một số loại dầu thực vật còn có khả năng kích thích tiết dịch mật và vận động đường mật nên rất tốt cho người bị sỏi gan.

Dầu thực vật tốt cho người bệnh sỏi đường mật trong gan (Ảnh minh họa internet)

Các loại rau xanh

Người bệnh sỏi đường mật trong gan nên ăn những loại rau có màu xanh đậm như rau ngót, bông cải xanh, rau muống, rong biển, rau mầm... Những loại rau này không chỉ chứa nhiều chất xơ mà còn chứa nhiều chất chống oxy hóa, bảo vệ các biểu mô tế bào gan.

Sử dụng các loại ngũ cốc nguyên hạt

Ngũ cốc nguyên hạt bao gồm gạo lứt, yến mạch, hạt quinoa... có chứa nhiều chất xơ không hòa tan và hàm lượng calo vừa phải. Thành phần chất xơ trong hạt giúp hấp thụ chất béo khi nạp vào cơ thể, giảm tình trạng mỡ máu. Từ đó giúp lá gan hoạt động tốt hơn, hỗ trợ chuyển hóa chất dinh dưỡng.

Theo nhiều nghiên cứu khoa học, kiểm soát cân nặng là một biện pháp phòng bệnh hiệu quả. Người bệnh sỏi đường mật có thể sử dụng các loại hạt thay thế các loại tinh bột từ cơm trắng, bánh mì… để cơ thể không thừa cân, béo phì.

Các loại gia vị giúp đào thải độc tố

Theo nhiều nghiên cứu khoa học, một số gia vị có thể giúp lá gan thải độc tố ra ngoài cơ thể bao gồm:

• Tỏi có chứa thành phần allicin giúp thải độc tố trong gan. Hợp chất này khi kết hợp với các loại enzym sẽ giúp thải bỏ độc tố ra ngoài cơ thể. Ngoài ra hợp chất selenium trong tỏi vừa hỗ trợ thải độc vừa giúp phòng ung thư gan.
• Nghệ có hàm lượng curcumin dồi dào kích thích sản sinh nhiều dịch mật để tiêu hóa chất béo, phòng ngừa bệnh mỡ máu, gan nhiễm mỡ và hình thành sỏi trong gan.

Nghệ rất tốt cho gan (Ảnh minh họa internet)

Người bệnh sỏi đường mật cần uống đủ nước

Theo khuyến cáo, mỗi người nên uống đủ nước (khoảng 2 lít) mỗi ngày. Đặc biệt, người bệnh sỏi đường mật càng cần cung cấp nước đủ nước cho cơ thể. Bởi lẽ, nước tham gia vào quá trình trao đổi chất trong cơ thể, giúp cơ thể thải bớt độc tố còn tồn đọng trong gan.

Những thông tin trên đã giúp người bệnh biết được sỏi đường mật gan nên ăn gì. Người bệnh nên thực hiện chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh. Tuy nhiên, để ngăn chặn các biến chứng của sỏi đường mật người bệnh nên nắm rõ các thực phẩm gây nguy hiểm đối với cơ thể.

Sỏi đường mật nên kiêng gì?

Theo chuyên gia dinh dưỡng, những thực phẩm sau là “kẻ thù” của lá gan, bao gồm:

• Đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ: Những món ăn này thường có hương vị khá ngon và hấp dẫn người bệnh. Tuy nhiên, sử dụng thực phẩm quá nhiều dầu mỡ gây triệu chứng chướng bụng, khó tiêu, tăng nguy cơ máu nhiễm mỡ và gan nhiễm mỡ.
• Đồ ăn chế biến sẵn: Như xúc xích, thịt hộp, thịt xông khói… có chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, chất phụ gia và muối. Ăn quá nhiều các loại thực phẩm này sẽ làm tăng nguy cơ hình thành sỏi đường mật trong gan.
• Thực phẩm chứa nhiều đường hóa học: Những thực phẩm này làm gia tăng tình trạng béo phì và rối loạn quá trình chuyển hóa glucose. Đây cũng là nguyên nhân gây sỏi đường mật trong gan.
• Rượu, bia và thức uống có cồn: Các thức uống này gây nhiều tác hại cho gan và làm nặng thêm các triệu chứng của sỏi mật. Bên cạnh đó, rượu bia còn ảnh hưởng đến tim mạch, hệ thần kinh và làm tăng nguy cơ ung thư gan, xơ gan…

Rượu bia có thể dẫn đến ung thư gan (Ảnh minh họa internet)

Xem ngay: Bệnh xơ gan có chữa được không? - Giải đáp từ chuyên gia

Kết luận

Giải đáp thắc mắc “bệnh lý sỏi đường mật trong gan nên ăn gì? Kiêng gì?”, bài viết đã cung cấp thêm cho người bệnh về những thực phẩm có lợi và thực phẩm cần tránh. Bạn hãy chủ động thiết lập một thực đơn ăn uống khoa học, lành mạnh để bảo vệ lá gan của mình và đừng quên đi khám để nhận được tư vấn chính xác nhất từ bác sĩ chuyên khoa!