Hẹp động mạch vành: Phát hiện sớm ngăn chặn biến cố tim mạch cùng công nghệ CT tiên phong

Bệnh tim mạch, đặc biệt là hẹp động mạch vành, đang là một trong những thách thức sức khỏe hàng đầu trên toàn cầu, với ước tính hơn 17,9 triệu ca tử vong mỗi năm. Đây là tình trạng nguy hiểm diễn tiến âm thầm, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những biến cố nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, hoặc suy tim mạn tính.

Hiểu rõ về hẹp động mạch vành

Hẹp động mạch vành là tình trạng lòng động mạch vành – mạch máu nuôi tim – bị thu hẹp do sự tích tụ của các mảng xơ vữa. Mảng xơ vữa này chủ yếu bao gồm cholesterol, chất béo, canxi và các thành phần khác. Khi lòng mạch bị hẹp, lượng máu giàu oxy đến nuôi tim sẽ bị suy giảm, gây ra các triệu chứng như đau ngực (đau thắt ngực), khó thở, đặc biệt khi gắng sức.

Khi mảng xơ vữa bị nứt vỡ, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách hình thành cục máu đông tại vị trí tổn thương. Cục máu đông này có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn động mạch vành, dẫn đến cơn nhồi máu cơ tim cấp – một tình trạng cấp cứu y khoa vô cùng nguy hiểm.

Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ hàng đầu

Nguyên nhân chính của hẹp động mạch vành là sự hình thành và phát triển của mảng xơ vữa. Quá trình này diễn ra từ từ, làm giảm độ đàn hồi của mạch máu và thu hẹp dần lòng mạch. Các yếu tố nguy cơ được chia thành hai nhóm:

Nhóm không thể thay đổi

- Tuổi tác: Nguy cơ gia tăng theo tuổi, đặc biệt ở người trên 40 tuổi.

- Giới tính: Nam giới có nguy cơ cao hơn và sớm hơn nữ giới. Tuy nhiên, nguy cơ ở nữ giới tăng lên đáng kể sau mãn kinh.

- Di truyền/Yếu tố gia đình: Có người thân mắc bệnh tim mạch sớm (nam <55 tuổi, nữ <65 tuổi) làm tăng nguy cơ.

Nhóm có thể thay đổi và kiểm soát được:

- Rối loạn mỡ máu: Đặc biệt là tình trạng tăng LDL cholesterol (“cholesterol xấu”) và giảm HDL cholesterol (“cholesterol tốt”).

- Huyết áp cao: Gây tổn thương thành mạch, thúc đẩy quá trình hình thành mảng xơ vữa.

- Hút thuốc lá: Các hóa chất trong khói thuốc gây tổn thương nghiêm trọng lớp nội mạc mạch máu, tạo điều kiện cho mảng xơ vữa phát triển.

- Đái tháo đường: Lượng đường trong máu cao kéo dài làm tổn thương mạch máu, tăng nguy cơ xơ vữa và biến chứng tim mạch.

- Thừa cân, béo phì và lối sống ít vận động: Góp phần thúc đẩy các yếu tố nguy cơ khác như huyết áp cao, rối loạn mỡ máu và đái tháo đường.

- Stress kéo dài: Cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch.

Tin vui là các yếu tố nguy cơ thuộc nhóm “có thể thay đổi” hoàn toàn có thể được kiểm soát thông qua việc thay đổi lối sống tích cực, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, vận động thể lực thường xuyên và theo dõi sức khỏe định kỳ.

Nhận diện sớm các triệu chứng cảnh báo

Triệu chứng điển hình nhất của hẹp động mạch vành là cơn đau thắt ngực, thường xuất hiện khi gắng sức (như chạy bộ, leo cầu thang) và giảm khi nghỉ ngơi. Tuy nhiên, các triệu chứng khác cũng cần được lưu ý:

• Khó thở: Đặc biệt khi gắng sức hoặc nằm xuống.
• Mệt mỏi bất thường: Cảm giác kiệt sức không rõ nguyên nhân.
• Chóng mặt, buồn nôn: Có thể thường gặp ở phụ nữ hơn.
• Đau lan: Cơn đau có thể lan ra cánh tay (thường là tay trái), vai, cổ, hàm, hoặc lưng.

Đáng chú ý, một số người, đặc biệt là phụ nữ, người cao tuổi hoặc bệnh nhân đái tháo đường, có thể không có triệu chứng điển hình hoặc triệu chứng rất mơ hồ, khiến bệnh tiến triển âm thầm và trở thành “kẻ thù thầm lặng”.

Nếu bạn gặp các triệu chứng như đau ngực dữ dội, khó thở dữ dội, vã mồ hôi, hoặc ngất xỉu, hãy đến cơ sở y tế NGAY LẬP TỨC vì đây có thể là dấu hiệu của nhồi máu cơ tim!

Chẩn đoán và điều trị hẹp động mạch vành

Để chẩn đoán hẹp động mạch vành, bác sĩ thường sử dụng các phương pháp như điện tâm đồ (ECG), siêu âm tim, nghiệm pháp gắng sức, chụp động mạch vành qua da dưới DSA. Trong đó, chụp cắt lớp vi tính (CT) mạch vành cũng là một công cụ chẩn đoán hình ảnh cần thiết và không xâm lấn, hiện đại, cho phép đánh giá chi tiết tình trạng động mạch vành.

Điều trị hẹp động mạch vành nhằm mục tiêu cải thiện lưu lượng máu đến tim, giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng. Các phương pháp bao gồm:

• Thay đổi lối sống: Ăn uống lành mạnh (giảm muối, chất béo bão hòa, tăng cường rau xanh và trái cây), tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá, kiểm soát cân nặng.
• Điều trị nội khoa bằng thuốc: Bao gồm thuốc hạ cholesterol máu, thuốc chống kết tập tiểu cầu, thuốc hạ huyết áp, thuốc kiểm soát nhịp tim, thuốc điều trị đái tháo đường.
• Can thiệp mạch vành qua da (đặt stent): Một ống đỡ nhỏ (stent) được đưa vào vị trí động mạch bị hẹp để nong rộng lòng mạch, thường được áp dụng cho trường hợp hẹp đáng kể gây triệu chứng hoặc nguy cơ cao.
• Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành: Trong trường hợp tổn thương nặng và lan tỏa.

SOMATOM Force VB30 - Công nghệ CT đột phá trong tầm soát và điều trị bệnh tim mạch

Tin vui cho người dân TP.HCM và khu vực phía Nam, Bệnh viện Gia An 115 đã chính thức lắp đặt hệ thống máy chụp CT SOMATOM Force VB30. Đây là một trong những hệ thống CT hai nguồn (Dual Source CT) tiên tiến nhất thế giới từ Siemens Healthineers (CHLB Đức), mở ra kỷ nguyên mới trong chẩn đoán sớm và chính xác bệnh lý tim mạch.

SOMATOM Force VB30 sở hữu những tính năng và ưu điểm vượt trội, đặc biệt trong chẩn đoán bệnh mạch vành:

* Công nghệ hai nguồn tia (Dual Source Technology) và tốc độ quét siêu nhanh:

Tính năng: Trang bị đồng thời hai ống phóng tia X và hai đầu thu (detector) thế hệ mới, hoạt động song song.

Ưu điểm:

• Tốc độ quét kỷ lục: Có khả năng quét toàn bộ tim chỉ trong khoảng 0,15 giây và toàn thân trong 1-2 giây. Điều này giúp “đóng băng” chuyển động tự nhiên của tim và các cơ quan khác, loại bỏ nhiễu ảnh do chuyển động.
• Độ phân giải thời gian vượt trội (lên đến 66ms): Cho phép chụp mạch vành rõ nét ngay cả ở bệnh nhân có nhịp tim cao hoặc không đều mà thường không cần dùng thuốc làm chậm nhịp tim, tăng sự thoải mái và an toàn cho người bệnh.

* Chất lượng hình ảnh sắc nét tột đỉnh:

Tính năng: Sử dụng đầu thu StellarInfinity với công nghệ TrueSignal và lưới Collimator 3D chống tán xạ, kết hợp với ống tia X Vectron mạnh mẽ.

Ưu điểm: Lát cắt siêu mỏng (ví dụ 0,4mm) và độ phân giải không gian cực cao (lên đến 0,24mm): Giúp phát hiện sớm và chính xác các mảng xơ vữa nhỏ nhất, đánh giá mức độ hẹp và đặc điểm mảng xơ vữa một cách chi tiết, hỗ trợ bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác nguy cơ nhồi máu cơ tim.

* Giảm liều tia X tối đa – An toàn vượt trội:

Tính năng: Tích hợp Bộ lọc thiếc giúp loại bỏ tia X năng lượng thấp không cần thiết. Khả năng chụp ở mức điện áp thấp (low kV, ví dụ 70-90 kV) với cường độ dòng cao.

Ưu điểm: Giảm liều tia X lên đến 85% so với các thế hệ máy CT trước đây mà vẫn đảm bảo chất lượng hình ảnh vượt trội. Điều này đặc biệt quan trọng cho những bệnh nhân cần theo dõi định kỳ, tầm soát, hoặc các đối tượng nhạy cảm với tia X như trẻ em.

* Khả năng chụp năng lượng kép (Dual Energy CT) tiên tiến:

Tính năng: Hai nguồn tia hoạt động đồng thời ở hai mức năng lượng khác nhau.

Ưu điểm:

Phân biệt vật chất tốt hơn: Giúp xác định thành phần của mảng xơ vữa (ví dụ: vôi hóa, mỡ), phát hiện tình trạng tưới máu cơ tim, loại bỏ các yếu tố gây nhiễu như xương hoặc kim loại, cung cấp thông tin chẩn đoán giá trị hơn cho bác sĩ.

* Mở rộng khả năng chẩn đoán và tăng sự thoải mái cho người bệnh:

Ưu điểm:

• Phù hợp với mọi đối tượng bệnh nhân: Kể cả người cao tuổi, bệnh nhân nặng, trẻ em, người khó nín thở lâu hoặc không hợp tác tốt.
• Quy trình nhanh gọn: Rút ngắn đáng kể thời gian nằm máy, giảm cảm giác hồi hộp, lo lắng cho người bệnh.
• Chụp 4D động học: Đánh giá chức năng tim, tưới máu các cơ quan theo thời gian thực.

Xem thêm: 5 ưu điểm nổi bật của máy SOMATOM Force VB30

Trí tuệ nhân tạo (AI) – Trợ thủ đắc lực cho bác sĩ trên SOMATOM Force VB30:

Hệ thống SOMATOM Force VB30 được tích hợp sâu rộng các ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI), nâng cao hiệu quả và độ chính xác trong chẩn đoán:

* FAST Integrated Workflow (Quy trình làm việc tích hợp FAST) với FAST 3D Camera: AI tự động nhận diện và định vị bệnh nhân một cách chính xác, tối ưu hóa các thông số quét, giúp quy trình chụp diễn ra nhanh chóng và chuẩn xác ngay từ đầu.

* AI trong tái tạo và xử lý hình ảnh (AI-Rad Companion, Rapid Results Technology):

• Các thuật toán AI tiên tiến giúp tái tạo hình ảnh với chất lượng vượt trội, giảm nhiễu và tăng độ tương phản, ngay cả ở liều tia thấp.
• AI tự động thực hiện các phép đo đạc phức tạp, đánh dấu các mốc giải phẫu quan trọng, phát hiện và phân tích sơ bộ các tổn thương. Ví dụ, AI có thể tự động phân đoạn tim, tính toán thể tích buồng tim, hoặc hỗ trợ phát hiện các nốt phổi.
• Hỗ trợ quyết định lâm sàng: AI cung cấp các phân tích định lượng và các báo cáo có cấu trúc, giúp bác sĩ đưa ra quyết định nhanh hơn, chính xác hơn và cá nhân hóa kế hoạch điều trị cho từng bệnh nhân.

Cơ hội tầm soát và điều trị tim mạch hiện đại ngay tại Việt Nam

Việc Bệnh viện Gia An 115 đầu tư hệ thống SOMATOM Force VB30 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ cao vào chẩn đoán và điều trị tim mạch. Điều này mở ra cơ hội cho người bệnh tại TP.HCM và các tỉnh phía Nam được tiếp cận kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh hiện đại hàng đầu thế giới ngay tại Việt Nam, không cần phải đi xa hay tốn kém chi phí điều trị ở nước ngoài.

Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ hoặc bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ hẹp động mạch vành, việc tầm soát sớm – chẩn đoán chính xác – can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng. Điều này sẽ giúp bạn tránh được những biến cố tim mạch nguy hiểm và sống khỏe mạnh hơn mỗi ngày.

Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa chuyên khoa kỹ thuật cao. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, tận tâm, chu đáo và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt có ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị. Để đăng ký khám và tư vấn, bạn vui lòng liên hệ Tổng đài (028) 62 885 886 hoặc sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.