Đứt mạch máu ở tay có nguy hiểm không? Hướng dẫn sơ cứu

Trong cuộc sống sinh hoạt – lao động thường ngày, các tình huống tai nạn, chấn thương gây đứt mạch máu ở tay không hiếm gặp. Người bệnh thường băn khoăn đứt mạch máu ở tay có nguy hiểm không? Bài viết sẽ cung cấp thông tin chi tiết đồng thời hướng dẫn người bệnh cách sơ cứu nhanh chóng, hạn chế mất máu hiệu quả.

Mạch máu trong cơ thể là gì?

Mạch máu là một phần của hệ tuần hoàn, có cấu trúc theo dạng ống và tạo thành hệ thống kín liên tục. Các mạch này vận chuyển tế bào máu, oxy và dưỡng chất đến các mô, đồng thời đưa chất thải trở lại để đào thải. Mạch máu giữ vai trò thiết yếu trong việc duy trì sự sống.

Mạch máu có dạng ống thế nhưng hiếm khi chạy theo đường thẳng. Một vài mạch máu có kích thước đủ lớn để có thể nhìn thấy ở dưới da. Bạn có thể nhìn thấy những tĩnh mạch ở cánh tay nếu từng được lấy máu. 

Hệ mạch máu của cánh tay

Cánh tay có ba loại mạch máu chính bao gồm: động mạch, mao mạch và tĩnh mạch. Bên cạnh đó, động mạch được chia thành mạng lưới những mạch máu nhỏ gọi là tiểu động mạch. Tương tự các tiểu tĩnh mạch hợp lại thành tĩnh mạch.

Động mạch

Động mạch bao gồm nhiều nhánh nhỏ và có cấu trúc sau:

• Động mạch cánh tay là động mạch chính của cánh tay. Ngay từ nách, nó cho nhánh động mạch cánh tay sâu đi ra sau cung cấp máu cho khoang duỗi cánh tay.
• Tại hố khuỷu, động mạch cánh tay chia đôi thành động mạch quay và động mạch trụ để cung cấp máu cho cẳng tay và bàn tay.

Mao mạch

Mao mạch là những mạch máu nhỏ liên kết giữa các tiểu động mạch và tiểu tĩnh mạch. Những mạch máu này có thành mỏng cho phép oxy, các chất dinh dưỡng đi vào tế bào.

Bên cạnh đó, hoạt chất carbon dioxide và các chất thải qua thành mạch để vào máu. Quá trình trao đổi chất giữa mô cơ quan và mạch máu sẽ diễn ra tại những mao mạch này.

Tĩnh mạch

Tĩnh mạch cánh tay là một phần của hệ tuần hoàn chi trên. Hai tĩnh mạch nông chính của cánh tay và cẳng tay là tĩnh mạch đầu nằm ở mặt ngoài cánh tay và tĩnh mạch nền nằm ở mặt trong. Tĩnh mạch đầu và tĩnh mạch nền cánh tay sẽ dẫn máu về tĩnh mạch nách và cuối cùng về tim.

Mạch máu là một phần của hệ tuần hoàn, giữ vai trò thiết yếu trong việc duy trì sự sống

Đứt mạch máu ở cánh tay có nguy hiểm không?

Như thông tin đã phân tích phía trên, các mạch máu ở cánh tay có vai trò rất quan trọng. Đứt mạch máu cánh tay có nguy hiểm không, mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào mạch máu bị đứt và vị trí bị tổn thương.

Một số biến chứng nặng mà người bệnh có thể gặp phải khi bị đứt một số mạch máu quan trọng và tổn thương ở mức độ nặng bao gồm: 

• Sốc mất máu: Mất máu quá nhiều do đứt mạch máu có thể dẫn đến sốc mất máu, khiến huyết áp giảm mạnh và không cung cấp đủ máu đến các cơ quan quan trọng. Từ đó có thể dẫn đến suy đa cơ quan và tử vong nếu không được xử trí kịp thời.
• Thiếu máu nuôi chi kéo dài (thường >4–6 giờ khi đứt động mạch cánh tay) có thể gây hoại tử cơ và phải cắt cụt chi. Với các mạch máu nhỏ hoặc tĩnh mạch thì hiếm khi gây hoại tử.
• Tụ máu cánh tay: Khi đứt mạch máu, máu có thể tích tụ lại khu vực bị tổn thương, hình thành cục máu đông hoặc tụ máu, gây đau đớn và cản trở chức năng của cơ quan liên quan.
• Nguy cơ nhiễm trùng: Trong một số trường hợp, đứt mạch máu có thể dẫn đến nhiễm trùng nếu không được sơ cứu đúng cách. Đặc biệt là bệnh lý nhiễm trùng huyết, uốn ván hoặc nhiễm trùng nặng do vi khuẩn kỵ khí.

Đứt động mạch cánh tay có thể gây mất 500-1.000 ml máu chỉ trong vài phút (Ảnh minh họa internet)

Xem thêm: Người bệnh nên làm gì khi bị trật khớp cổ tay?

Nguyên nhân gây đứt mạch máu cánh tay

Một số nguyên nhân gây đứt mạch máu ở tay bao gồm:

• Do vật sắc nhọn như dao, kéo, mảnh thủy tinh...
• Do đạn hay mảnh kim khí gây xuyên thủng
• Do gãy xương: Các đầu xương gãy chọc vào bó mạch gây tổn thương
• Do đụng dập mạch máu trong các tai nạn giao thông, trong tai nạn lao động và trong sinh hoạt...

Khi bị đứt mạch máu cánh tay bạn nên làm gì?

Trong trường hợp người bệnh gặp tình trạng mạch máu bị đứt, bạn cần quan sát máu chảy:

• Nếu máu phun thành tia theo nhịp tim, cảnh báo đứt động mạch là tình trạng nguy hiểm tính mạng.
• Nếu máu chảy thành dòng, màu đỏ sẫm và không phun theo nhịp tim, thường là đứt tĩnh mạch, nguy cơ thấp hơn đứt động mạch nhưng vẫn có thể gây mất máu nhiều nếu không cầm đúng cách.

Trong trường hợp máu phun thành tia, cần đặt garo ngay. Có thể dùng garo chuyên dụng hoặc dùng khăn rộng, dây vải bản rộng ≥4cm + que gỗ để xoắn chặt (tránh dùng dây nhỏ, dây chun, dây điện vì dễ gây tổn thương thêm). Đặt cao hơn vết thương ít nhất 5-7 cm (tốt nhất sát nách). Xiết chặt đến khi máu ngừng chảy hoàn toàn. Chú ý, ghi giờ đặt garo rõ ràng lên garo hoặc lên da bệnh nhân. Tuyệt đối KHÔNG nới lỏng garo cho đến khi đến bệnh viện.

Trong trường hợp máu không phun thành tia, bạn hãy ép trực tiếp bằng gạc sạch trong ít nhất 10 phút, sau đó băng ép chặt. Gọi Cấp cứu 115 và đưa bệnh nhân đến bệnh viện có khả năng phẫu thuật mạch máu trong vòng càng sớm càng tốt (tốt nhất dưới 2 giờ kể từ khi đặt garo).

Tại khu vực phía Tây TP. Hồ Chí Minh, bạn có thể nhanh chóng đưa người bị đứt mạch máu cánh tay đến Bệnh viện Gia An 115 để được sơ cứu và điều trị. Bệnh viện nằm tại khu Y tế kỹ thuật cao TP.HCM (P. An Lạc), sở hữu đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao và hệ thuốc trang thiết bị y tế hiện đại giúp người bệnh được cấp cứu và xử trí nhanh chóng.

Người bệnh được cấp cứu nhanh chóng tại Bệnh viện Gia An 115

Kết luận

Đứt mạch máu ở tay có nguy hiểm không? Theo bác sĩ giải đáp, đứt mạch máu có thể khiến người bệnh gặp nguy hiểm, đặc biệt là vết thương ở động mạch. Trong bài viết, bác sĩ đã cung cấp chi tiết cách sơ cứu đối với các loại mạch khác nhau. Người bệnh khi bị đứt mạch máu cần thực hiện sơ cứu ngay, trong trường hợp nặng và không cầm máu được cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu.