Cắt bỏ lá lách khổng lồ chiếm 1/4 ổ bụng của cụ ông gần 80 tuổi

Ở tuổi gần 80, cụ ông T.Đ.T (ngụ P. Bình Tân, TP.HCM) vẫn phải truyền máu định kỳ do mắc bệnh lý màng hồng cầu bẩm sinh – một rối loạn di truyền hiếm gặp. Căn bệnh khiến ông bị thiếu máu tán huyết mạn tính, đồng thời kéo theo nhiều biến chứng: sỏi mật phải cắt túi mật, rối loạn chức năng gan, giãn tĩnh mạch cửa và đặc biệt là lách phì đại khổng lồ, chiếm đến 1/4 ổ bụng.

Lách khổng lồ do bệnh lý huyết học hiếm gặp

Chia sẻ từ chuyên gia mật tụy, ThS.BS. Nguyễn Thế Toàn – Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện Gia An 115, bệnh nhân T.Đ.T (sinh năm 1947) nhập viện trong tình trạng mệt mỏi, da nhợt nhạt, ăn uống kém. Ông có tiền sử thiếu máu tán huyết do bệnh lý màng hồng cầu bẩm sinh, lách to, đã từng cắt túi mật do sỏi mật năm 2023 và đặt stent đường mật tháng 12/2024.

Tại Bệnh viện Gia An 115, kết quả chụp cắt lớp vi tính (CT) vùng bụng ghi nhận: gan phải 18 cm, gan trái 12 cm (đều lớn hơn bình thường); lách to 21x15 cm (thuộc nhóm “lách khổng lồ”, gấp đôi kích thước bình thường chỉ khoảng 11-12 cm), xuất hiện nhiều nốt và mảng giảm đậm độ sát bao lách; đồng thời tĩnh mạch lách và tĩnh mạch cửa giãn to.

BS. Toàn cho biết, các tình trạng này đều bắt nguồn từ bệnh lý màng hồng cầu bẩm sinh. Ở người bình thường, màng hồng cầu có cấu trúc linh hoạt giúp hồng cầu dễ dàng di chuyển qua các mao mạch nhỏ mà không bị vỡ. Trong bệnh lý màng hồng cầu bẩm sinh (phổ biến là bệnh hồng cầu hình cầu di truyền), các protein cấu tạo màng hồng cầu bị khiếm khuyết do đột biến gen, khiến hồng cầu có hình cầu tròn thay vì hình đĩa lõm hai mặt, dễ vỡ khi đi qua lách. Hậu quả là người bệnh rơi vào tình trạng thiếu máu mạn tính với biểu hiện da nhợt nhạt, mệt mỏi, chóng mặt, khó thở, phải truyền máu định kỳ để duy trì sức khỏe.

Quá trình hồng cầu bị phá hủy còn làm tăng bilirubin trong máu, gây vàng da và hình thành sỏi mật – biến chứng mà bệnh nhân T.Đ.T từng gặp và đã phải phẫu thuật cắt túi mật. Song song đó, do lách phải làm việc quá mức để loại bỏ hồng cầu bất thường, lâu dần dẫn đến lách phì đại và tăng áp lực tĩnh mạch cửa, gây gan to.

“Lách phì đại mạn tính không chỉ ảnh hưởng đến tuần hoàn ổ bụng mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng, đặc biệt ở người cao tuổi” – BS. Toàn chia sẻ.

Lách phì đại khổng lồ ở người bệnh bắt nguồn từ bệnh lý màng hồng cầu bẩm sinh

Nhiều rủi ro cho tính mạng

Theo BS. Nguyễn Thế Toàn, lách khổng lồ có thể gây chèn ép các cơ quan trong ổ bụng, đồng thời khiến lớp bao lách căng mỏng, dễ vỡ chỉ với một va chạm nhẹ, thậm chí tự phát. Vỡ lách gây xuất huyết nội ồ ạt, có thể dẫn đến sốc mất máu và tử vong nếu không được xử trí khẩn cấp.

Ngoài ra, các vùng giảm đậm độ quan sát trên CT có thể gợi ý tình trạng nhồi máu lách hoặc hoại tử nhu mô lách – những tổn thương có nguy cơ tiến triển thành áp-xe. Áp-xe lách tuy hiếm gặp nhưng đặc biệt nguy hiểm: khi ổ mủ vỡ, bệnh nhân dễ rơi vào nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng. Áp xe lách có tỷ lệ tử vong gần như 100% nếu không được điều trị. Dù điều trị hiệu quả, tỷ lệ tử vong cũng vẫn còn 47%; tỷ lệ này càng tăng lên khi bệnh nhân càng lớn tuổi và mắc các bệnh lý mạn tính.

Mặt khác, lách phì đại kéo dài cũng góp phần làm nặng thêm tình trạng thiếu máu. Do lá lách “giữ” và phá hủy hồng cầu bất thường, số lượng hồng cầu trong máu ngày càng giảm, khiến người bệnh phải phụ thuộc vào truyền máu định kỳ. Đây vừa là gánh nặng sức khỏe, vừa làm tăng nguy cơ ứ sắt trong cơ thể do truyền máu nhiều lần.

“Phẫu thuật cắt lách tiềm ẩn nhiều rủi ro do người bệnh tuổi cao, sức đề kháng yếu, hơn nữa cơ thể suy kiệt do thiếu máu tán huyết mạn tính. Tuy nhiên, nếu không phẫu thuật, người bệnh có thể đối diện với những nguy cơ đe dọa trực tiếp đến tính mạng, bao gồm vỡ lách, xuất huyết nội hoặc nhiễm trùng huyết từ những tổn thương trong lách. Vì vậy, quyết định cắt lách là cần thiết để loại bỏ nguy cơ và cải thiện chất lượng sống” – BS. Toàn nhấn mạnh.

Ê-kíp bác sĩ khoa Ngoại - Bệnh viện Gia An 115 phẫu thuật cho người bệnh

Ca phẫu thuật được ê-kíp bác sĩ khoa Ngoại, Bệnh viện Gia An 115 tiến hành thành công, cắt bỏ hoàn toàn lá lách khổng lồ. Lá lách lấy ra có kích thước thực tế 25x15x8 cm, trên bề mặt có nhiều ổ áp-xe nhỏ rải rác. Sau phẫu thuật, sức khỏe bệnh nhân cải thiện rõ rệt, hồi phục tốt và đã xuất viện trong tình trạng ổn định.

Bệnh nhân cũng được lên kế hoạch tiêm các vaccine phòng ngừa nhiễm trùng nguy hiểm sau cắt lách, bao gồm vaccine phế cầu khuẩn, não mô cầu và Haemophilus influenzae type b (Hib), nhằm giảm thiểu nguy cơ biến chứng và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa chuyên khoa kỹ thuật cao. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, tận tâm, chu đáo và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt có ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị. Để đăng ký khám và tư vấn, Quý Khách hàng vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn 028.62.885.886 (trong giờ hành chính) - 0916.542.436 (ngoài giờ hành chính) hoặc sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.