Cảnh báo: Nguy cơ bệnh hô hấp khi ngủ cùng thú cưng

Nhiều người yêu thú cưng (chó, mèo…) xem việc ngủ chung với chúng là cách thể hiện tình cảm và gắn bó. Tuy nhiên, thói quen tưởng chừng vô hại này có thể tiềm ẩn nguy cơ gây dị ứng, hen suyễn, viêm phổi hoặc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp – đặc biệt ở người suy giảm miễn dịch, trẻ nhỏ, người cao tuổi…

Ngủ cùng thú cưng có thể gây ra những bệnh hô hấp nào?

Chó là vật nuôi gần gũi nhất với con người, đồng hành cùng với người từ vài chục ngàn năm qua, nên chó và người luôn quấn quýt bên nhau, chúng được dắt đi chơi, bồng ẵm và ngủ cùng. Tất cả các giống chó từ chó ta đến các loại chó cảnh nhỏ nhắn như: Poodle, Chihuahua, Pug, Bắc Kinh… đến các chó to con như: Corgi, Husky, Alaska… đều có thể bị nhiễm tác nhân gây bệnh rồi truyền sang cho người.

Chia sẻ của BS.CKII. Du Văn Dũng, chuyên khoa Hô hấp – khoa Khám bệnh, Bệnh viện Gia An 115, các bệnh từ chó sang người lây truyền chủ yếu qua tiếp xúc trực tiếp với phân, nước dãi, hoặc các chất tiết khác của chó bị nhiễm bệnh. Các phương thức lây nhiễm phổ biến bao gồm: tiếp xúc qua vết thương hở; qua đường tiêu hóa: nuốt phải trứng giun sán hoặc ấu trùng qua đường miệng hoặc qua đường hô hấp.

Trong bộ lông của thú cưng chứa rất nhiều loại virus, vi khuẩn như: Adenovirus chó, Herpes virus chó, virus cúm chó, Parainfluenza virus chó, virus Corona đường hô hấp ở chó, Bordetella bronchiseptica, Mycoplasma cynos, phân loài Streptococcus equi Zooepidemicus. Ngoài ra lông chó còn bám bụi bẩn, các mảnh da chết bé li ti, hay nước bọt, nước tiểu đã khô.

Khi chó giũ lông hay chạy nhảy, đùa giỡn các vi sinh vật kể trên và các protein có trong nước bọt, nước tiểu đã khô này bay vào không khí rồi đáp xuống các bề mặt bàn ghế drap giường.

Khi tiếp xúc gần gũi với chó như: ôm hôn, vuốt ve, ngủ chung, ít nhiều ta đều hít phải các vi sinh vật hoặc các protein có trong nước bọt, nước tiểu đã khô bám trên lông chúng và có thể bị bệnh như:

• Viêm mũi dị ứng với các triệu chứng hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mũi.
• Hen suyễn: làm nặng thêm tình trạng hen có sẵn, gây khò khè, khó thở, nhất là vào ban đêm.
• Viêm xoang: gây nghẹt mũi, đau đầu, viêm xoang tái phát.
• Viêm phổi: người bệnh sẽ có một hoặc tất cả các triệu chứng sau: ho (có đàm hoặc không), sốt, đau ngực, khó thở, mệt nhọc.

Thói quen ngủ cùng thú cưng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý đường hô hấp

Ai dễ bị bệnh hô hấp khi ngủ cùng thú cưng?

Khi sống chung với thú cưng, đặc biệt là khi ngủ chung, người nuôi dễ hít phải các hạt rất nhỏ bám trên lông của chúng như: vảy da, bụi hoặc bào tử nấm hay các protein từ nước bọt đã khô, nước tiểu đã khô. Lông thú cưng đóng vai trò là vật trung gian, mang theo các tác nhân gây bệnh đã nói ở trên chứ chúng ta không hít được lông vào mũi. Các hạt này rất nhỏ, mắt thường không nhìn thấy, dễ bay lơ lửng trong bầu không khí trong nhà hoặc bám trên bề mặt bàn ghế, drap giường, đồ chơi của trẻ em và sẽ tác động lên đường hô hấp nếu ta hít phải:

• Các protein bám trên lông gây dị ứng cho cơ thể (gọi là dị nguyên), có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch thúc đẩy các phản ứng miễn dịch xảy ra quá mức gây co thắt phế quản, phù nề niêm mạc phế quản, tăng tiết đàm nhớt nhiều dẫn đến ho, khò khè, khó thở hoặc nhẹ hơn thì hắt hơi, chảy mũi, nghẹt mũi hay khởi phát cơn hen nếu cơ thể có sẵn bệnh hen suyễn.
• Nấm mốc (như Aspergillus) từ môi trường ngoài có thể bám vào lông, chân thú cưng rồi mang vào phòng ngủ. Khi hít phải, một số ít người có thể bị viêm phổi với các triệu chứng: sốt, ho khan hoặc có đàm, khó thở, đau ngực, mệt nhọc. Nếu tiếp xúc kéo dài mà không điều trị, tình trạng này có thể tiến triển thành xơ hóa phổi, làm giảm chức năng hô hấp lâu dài.

BS. Du Văn Dũng cho biết, ai cũng có nguy cơ mắc bệnh hô hấp khi ngủ cùng thú cưng nhưng một số nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng nặng nề hơn, như:

• Trẻ em: Hệ hô hấp ngắn, niêm mạc hô hấp mỏng nên dễ bị viêm phổi hơn người lớn.
• Người lớn tuổi: Chức năng phổi và sức đề kháng giảm tự nhiên theo tuổi, nên khi hít phải các tác nhân gây bệnh từ lông chó dễ ho, viêm phổi; làm nặng thêm bệnh lý có sẵn như viêm phế quản mạn tính, COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính), làm tăng nguy cơ nhập viện.
• Người mắc hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng: Dị nguyên từ thú cưng là một trong những tác nhân khởi phát cơn hen, khó thở hoặc làm bệnh kéo dài dai dẳng, khó trị.
• Người suy giảm miễn dịch (ung thư, HIV, dùng thuốc ức chế miễn dịch): Nguy cơ nhiễm vi khuẩn, nấm từ thú cưng cao hơn, có thể dẫn đến viêm phổi nặng.

BS.CKII. Du Văn Dũng khám và tư vấn cho người bệnh tại Bệnh viện Gia An 115

Muốn ngủ cùng thú cưng, cần lưu ý gì để bảo vệ đường hô hấp?

Theo BS. Du Văn Dũng, nếu người nuôi vẫn muốn duy trì thói quen ngủ cùng thú cưng thì cần lưu ý đến việc kiểm soát nguồn dị nguyên và giữ môi trường phòng ngủ trong lành nhất có thể.

Cụ thể: nên tắm, chải lông định kỳ đôi ba lần một tuần, phơi nắng để tránh bệnh da cho thú cưng, vệ sinh tai, móng và tẩy ký sinh trùng cho thú cưng theo hướng dẫn của bác sĩ thú y, lau bàn chân chó bằng dung dịch sát trùng hoặc ít nhất là bằng khăn giấy ướt mỗi khi dắt chó đi dạo về. Chăn drap, gối nệm cần trong gia đình cần được giặt thường xuyên để loại bỏ các tác nhân gây bệnh từ lông chó; nếu có điều kiện thì hút bụi bằng máy có bộ lọc HEPA và kết hợp máy lọc không khí để giảm nồng độ hạt bụi, lông thú trong phòng.

Bên cạnh đó, người nuôi cần rửa tay, rửa mặt sau khi tiếp xúc gần. Với người có bệnh lý hô hấp mạn tính như hen, viêm mũi dị ứng, tốt nhất không nên ngủ chung với thú cưng. Nên tuân thủ thuốc và tái khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ.

Nếu xuất hiện tình trạng ho dai dẳng, khò khè, khó thở về đêm hoặc nghẹt mũi, hắt hơi kéo dài, cần đi khám chuyên khoa Hô hấp để được đánh giá nguy cơ, tầm soát bệnh để điều chỉnh môi trường sống hoặc điều trị kịp thời.

Việc ngủ chung với thú cưng có thể mang lại niềm vui và sự gắn kết nhưng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, nhất là với những người có cơ địa dị ứng hoặc bệnh phổi mạn tính.

----------

Tài liệu tham khảo:

Nhiễm trùng đường hô hấp do virus ở chó - Thư viện Y khoa Quốc gia Hoa Kỳ

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7152112/

Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa chuyên khoa kỹ thuật cao. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, tận tâm, chu đáo và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt có ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị. Để đăng ký khám và tư vấn, Quý Khách hàng vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn 028.62.885.886 (trong giờ hành chính) - 0916.542.436 (ngoài giờ hành chính) hoặc sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.