Đau gót chân: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Đau gót chân là triệu chứng phổ biến ở nhiều độ tuổi, đặc biệt ở những người vận động nhiều, đi lại lâu, hoặc có bệnh lý xương khớp. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, đau gót chân có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng đi đứng và chất lượng cuộc sống nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc xác định chính xác nguyên nhân là yếu tố then chốt để điều trị hiệu quả và tránh biến chứng lâu dài.

Đau gót chân là gì?

Gót chân là phần xương chịu lực chính khi đứng, đi, hoặc chạy. Đau gót chân là cảm giác đau nhức ở phía sau hoặc dưới gót chân, có thể ở một hoặc cả hai bên. Cơn đau có thể âm ỉ, nhói buốt, hoặc dữ dội khi đè vào.

Tình trạng này có thể xuất hiện đột ngột do chấn thương hoặc tiến triển từ từ do vận động quá mức, mang giày không phù hợp, hoặc bệnh lý nền như viêm cân gan chân, gai gót chân, hoặc bệnh lý toàn thân.

Nguyên nhân gây đau gót chân thường gặp

1. Viêm cân gan chân

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau gót chân, xảy ra khi dải mô liên kết từ gót đến ngón chân (cân gan chân) bị viêm do căng kéo quá mức. Thường gặp ở người chạy bộ, đứng lâu, hoặc thừa cân. Đau đặc trưng vào buổi sáng (đau bước đi đầu tiên), giảm sau vài bước nhưng có thể tái phát sau khi nghỉ ngơi.

2. Gai gót chân

Gai xương hình thành ở mặt dưới xương gót do lắng đọng canxi kéo dài, thường là hệ quả của viêm cân gan chân mạn tính. Gai có thể gây đau khi đè vào mô mềm, nhưng không phải mọi trường hợp gai gót đều gây đau.

3. Viêm bao hoạt dịch

Bao hoạt dịch ở gót giúp giảm ma sát giữa xương và gân. Khi bị viêm (do chấn thương hoặc bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp), gót chân sưng, đỏ, đau khi ấn hoặc vận động.

4. Viêm gân gót chân (gân Achilles)

Viêm gân Achilles thường gặp ở vận động viên hoặc người vận động mạnh. Gân này nối bắp chân với xương gót, gây đau phía sau gót khi đi cầu thang, chạy, hoặc nhón chân.

5. Chấn thương

Gãy xương gót, bong gân, hoặc va đập mạnh có thể gây tổn thương vùng gót và đau kéo dài.

6. Bệnh lý khớp

Các bệnh viêm khớp mạn tính như viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp, hoặc gout (do tích tụ tinh thể urat) có thể gây đau gót.

7. Bàn chân bẹt

Bàn chân bẹt làm phân bổ lực không đều, gây áp lực lên gót và dẫn đến đau mạn tính.

8. Nguyên nhân khác

• Thừa cân, béo phì.
• Mang giày dép không phù hợp (quá cao, đế cứng, hoặc không nâng đỡ vòm chân).
• Đứng hoặc đi lại lâu trên nền cứng.
• Bệnh thần kinh ngoại biên (thường gặp ở bệnh nhân tiểu đường, gây đau hoặc tê bì gót).
• Rối loạn mạch máu (như suy tĩnh mạch).

Viêm cân gan chân là nguyên nhân phổ biến nhất gây đau gót chân

Xem thêm: Chạy 21km mỗi tuần dễ chấn thương chân

Dấu hiệu cảnh báo đau gót chân nghiêm trọng

• Đau kéo dài trên 2 tuần không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi
• Đau nghiêm trọng khi đứng dậy vào buổi sáng
• Gót chân sưng, nóng, đỏ
• Hạn chế vận động, đi lại khó khăn
• Sốt, mệt mỏi toàn thân

Khi có những dấu hiệu này, người bệnh nên đi khám chuyên khoa xương khớp hoặc chấn thương chỉnh hình để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Chẩn đoán đau gót chân như thế nào?

Để xác định nguyên nhân gây đau gót chân, bác sĩ có thể:

• Khám lâm sàng: Kiểm tra vị trí đau, dấu hiệu viêm, biên độ vận động.
• Chụp X-quang: Phát hiện gai xương hoặc tổn thương xương gót.
• Siêu âm khớp: Đánh giá viêm mô mềm, gân, hoặc bao hoạt dịch.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Nếu nghi ngờ tổn thương sâu như rách gân hoặc u xương, thường chỉ định khi các phương pháp khác không rõ nguyên nhân.
• Xét nghiệm máu: Đánh giá viêm (CRP, ESR), axit uric (nghi ngờ gout), hoặc bệnh lý tự miễn.

Máy MRI thế hệ mới tại Bệnh viện Gia An 115

Cách điều trị đau gót chân hiệu quả

1. Nghỉ ngơi và thay đổi thói quen sinh hoạt

• Hạn chế đứng lâu, đi bộ nhiều khi đau gót.
• Chườm lạnh 15–20 phút/lần, 3–4 lần/ngày trong 2–3 ngày đầu.
• Thay giày dép phù hợp, đế mềm, gót thấp, nâng đỡ vòm chân.
• Giảm cân nếu thừa cân để giảm áp lực lên gót.

2. Sử dụng thuốc

• Thuốc giảm đau, kháng viêm (Paracetamol, NSAID) theo chỉ định bác sĩ, tránh lạm dụng vì có thể gây tác dụng phụ như loét dạ dày.
• Thuốc giãn cơ nếu có co thắt.
• Tiêm corticosteroid tại chỗ (chỉ định khi đau mạn tính, không đáp ứng điều trị nội khoa, nhưng chống chỉ định nếu nghi ngờ nhiễm trùng hoặc rách gân Achilles).

3. Vật lý trị liệu

• Các bài tập giãn cơ, xoa bóp, hoặc sóng xung kích (đặc biệt hiệu quả cho viêm cân gan chân mạn tính).
• Tăng cường sức mạnh cơ bắp chân và bàn chân để hỗ trợ lâu dài.

4. Dụng cụ hỗ trợ

Miếng lót giày hoặc nẹp cổ chân ban đêm để giảm áp lực gót.

Dụng cụ chỉnh hình nâng vòm bàn chân cho người bàn chân bẹt.

5. Phẫu thuật (hiếm khi cần)

Chỉ khoảng 5–10% trường hợp cần phẫu thuật (như cắt gai gót, sửa chữa gân hoặc cân gan chân) khi điều trị bảo tồn không hiệu quả.

Phòng ngừa đau gót chân

• Mang giày dép vừa vặn, đế mềm, nâng đỡ vòm chân.
• Kiểm tra tư thế bàn chân định kỳ, sử dụng giày chỉnh hình nếu có bàn chân bẹt.
• Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên gót.
• Khởi động kỹ trước khi vận động mạnh.
• Tránh đứng lâu trên nền cứng.
• Tăng cường sức mạnh cơ bắp chân và bàn chân bằng các bài tập phù hợp.

Khi nào cần đi khám?

• Đau kéo dài không cải thiện sau vài ngày nghỉ ngơi.
• Gót chân sưng to, đỏ, đau khi chạm vào.
• Cơn đau ảnh hưởng đến khả năng đi lại, sinh hoạt thường ngày.
• Có dấu hiệu bệnh lý toàn thân (sốt, sụt cân, mệt mỏi…)
• Việc thăm khám sớm giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân và đưa ra hướng điều trị phù hợp, tránh để bệnh tiến triển mạn tính hoặc biến chứng ảnh hưởng lâu dài.

Tổng kết

Đau gót chân là triệu chứng phổ biến, do nhiều nguyên nhân từ cơ học (viêm cân gan chân, gai gót) đến bệnh lý toàn thân (gout, viêm khớp). Nhận biết sớm dấu hiệu, xác định nguyên nhân, và điều trị đúng cách giúp phục hồi chức năng đi lại và phòng ngừa biến chứng lâu dài. Nếu bạn đang gặp đau gót chân dai dẳng, hãy thăm khám tại cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa chuyên khoa kỹ thuật cao. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, tận tâm, chu đáo và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt có ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị. Để đăng ký khám và tư vấn, bạn vui lòng sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.