Tiêu chảy ăn khoai lang được không? Thực đơn dinh dưỡng cho người bệnh

Tiêu chảy là tình trạng nhiễm trùng đường ruột thường gặp, khiến cơ thể mất nước và suy kiệt nhanh chóng nếu không điều trị đúng cách. Bên cạnh phác đồ điều trị y khoa, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi. Vậy khi bị tiêu chảy ăn khoai lang được không? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ và gợi ý thực đơn phù hợp khi mắc bệnh.

Bệnh tiêu chảy là gì?

Bệnh tiêu chảy có thể gặp ở bất cứ ai: người trưởng thành, người già và trẻ nhỏ, do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là nhiễm khuẩn đường ruột (vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng). Tiêu chảy được xác định khi đi cầu phân lỏng hoặc tóe nước từ ba lần trở lên trong 24 giờ, có thể dẫn đến mất nước nặng và rối loạn điện giải nếu không xử lý kịp thời.

Tiêu chảy do vi khuẩn thường gặp ở các nước đang phát triển, liên quan đến điều kiện vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm. Nếu không được điều trị kịp thời và bù nước đúng cách, người bệnh có thể bị mất nước nặng, rối loạn điện giải và thậm chí tử vong.

Một số loại vi khuẩn gây tiêu chảy cấp ở người lớn bao gồm:

• Escherichia Coli (E.coli)
• Trực khuẩn lỵ Shigella
• Campylobacter Jejuni
• Vi khuẩn tả
• Salmonella enterocolitica

Các vi khuẩn này sau khi xâm nhập vào đường ruột sẽ sản sinh ra độc tố và phá hủy các tế bào niêm mạc ruột. Từ đó, gây ra các triệu chứng khó chịu ảnh hưởng đến cơ thể.

Triệu chứng bệnh tiêu chảy cấp ở người lớn

Bệnh tiêu chảy xuất phát từ mức độ nặng đến nhẹ và cần kiểm soát mất nước nhanh chóng. Nếu không kịp thời khống chế bệnh lý, cơ thể sẽ gặp các biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng lâm sàng

Bệnh nhân thường khởi phát với đi cầu phân lỏng nhiều lần trong ngày, có thể kèm đau bụng quặn, buồn nôn, nôn, chướng bụng. Trong một số trường hợp, phân có thể lẫn nhầy hoặc máu nếu nguyên nhân do vi khuẩn.

Nếu tiêu chảy kéo dài, người bệnh dễ xuất hiện các dấu hiệu mất nước và rối loạn điện giải như khát nước, mệt mỏi, khô môi, da khô, tiểu ít hoặc không tiểu.

Phân loại mức độ mất nước khi bị tiêu chảy

Nhận biết dấu hiệu mất nước khi bị tiêu chảy cấp rất quan trọng. Bởi lẽ, mất nước dẫn đến tình trạng suy kiệt cơ thể, thậm chí thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mất nước được chia thành ba mức:

• Không mất nước: bệnh nhân còn tỉnh táo, uống nước bình thường, da niêm mạc ẩm, lượng nước tiểu không giảm đáng kể.
• Mất nước nhẹ đến vừa: khát nước, môi khô, mắt trũng, da giảm đàn hồi, tiểu ít; có thể mệt mỏi, chóng mặt khi đứng.
• Mất nước nặng: lừ đừ hoặc vật vã, mạch nhanh, huyết áp tụt, da nhăn khô, tiểu rất ít hoặc vô niệu — đây là tình trạng cấp cứu, cần bù dịch ngay bằng đường tĩnh mạch.

Đánh giá đúng mức độ mất nước là bước then chốt trong điều trị tiêu chảy cấp, giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp bù dịch phù hợp, hạn chế biến chứng sốc giảm thể tích hoặc suy thận cấp.

Xem thêm: Thông tin về bệnh tiêu chảy cấp ở người lớn do nhiễm khuẩn

Bệnh tiêu chảy khiến bạn đi ngoài nhiều lần, dễ bị mất nước

Tiêu chảy ăn khoai lang được không?

Khi bị tiêu chảy, nhiều người có xu hướng kiêng các thực phẩm giàu chất xơ để tránh làm tăng nhu động ruột. Vậy tiêu chảy ăn khoai lang được không?

Khoai lang vẫn có thể ăn được nếu được chế biến đúng cách và dùng với lượng vừa phải. Theo chuyên gia dinh dưỡng, khoai lang là nguồn tinh bột lành mạnh, chứa nhiều vitamin A, vitamin C, kali và chất chống oxy hóa có lợi cho quá trình phục hồi sau tiêu chảy.

Trong khoai lang có cả hai loại chất xơ: chất xơ hòa tan (giúp làm săn phân, giảm tiêu chảy nhẹ) và chất xơ không hòa tan (kích thích ruột co bóp, dễ làm tiêu chảy nặng hơn). Vì vậy, việc ăn khoai lang cần phụ thuộc vào mức độ bệnh và cách chế biến. Người bệnh chỉ nên ăn lượng nhỏ (1/3–1/2 củ mỗi bữa) và ăn khi đã nấu chín kỹ. 

Ăn khoai lang đúng cách đối với người bị tiêu chảy

Khoai lang có chứa chất xơ giúp hỗ trợ hoạt động của ruột, tuy nhiên người đang bị tiêu chảy chỉ nên ăn lượng nhỏ để không làm tăng nhu động ruột quá mức. Bạn nên biết cách sử dụng khoai để không làm các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn.

Để tận dụng lợi ích mà không làm nặng thêm triệu chứng, người bệnh nên lưu ý:

Nên:

• Ăn khoai lang luộc, hấp hoặc nấu cháo; tránh chiên, nướng, hoặc ăn cùng bơ, mật ong, sữa đặc.
• Gọt vỏ trước khi chế biến, vì vỏ chứa nhiều chất xơ không hòa tan.
• Ăn khoai lang vào buổi sáng hoặc trưa, tránh ăn vào buổi tối để không gây đầy bụng.
• Có thể dùng khoai lang thay thế một phần tinh bột trắng, nhưng không nên dùng làm món chính cho cả bữa.

Không nên:

• Ăn khoai lang khi đang tiêu chảy nặng, đi ngoài nhiều lần/ngày, vì ruột còn yếu, dễ kích ứng.
• Ăn khoai lang sống hoặc chưa chín kỹ.
• Ăn quá nhiều, vì dễ gây đầy hơi, chướng bụng.

Tóm lại, người bị tiêu chảy vẫn có thể ăn khoai lang, nhưng chỉ nên dùng với lượng nhỏ, nấu chín kỹ và không ăn vỏ. Đây là nguồn năng lượng dễ tiêu, cung cấp vitamin và khoáng chất hữu ích cho quá trình hồi phục.

Như vậy, khoai lang có thể ăn được khi tiêu chảy nếu được nấu chín kỹ, ăn lượng nhỏ và không ăn vỏ. Tuy nhiên, người bệnh không nên sử dụng khoai lang thay thế cho các nhóm chất dinh dưỡng khác. Vậy, bên cạnh sử dụng khoai lang người bệnh tiêu chảy nên ăn gì? Kiêng gì?

Người bệnh tiêu chảy nên ăn gì?

Khi bị tiêu chảy, cơ thể sẽ mất đi nước và chất điện giải, dẫn đến tình trạng mệt mỏi, suy nhược. Do đó, thực hiện chế độ ăn uống hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và cải thiện triệu chứng, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi.

Một số dưỡng chất thiết yếu dành cho người bệnh tiêu chảy bao gồm:

• Nước và điện giải: Tiêu chảy có thể dẫn đến mất nước đáng kể khiến cơ thể bị mất nước và gặp một số biến chứng, thậm chí là tử vong. Nước và chất điện giải giúp bù đắp lượng nước, điện giải bị mất qua phân và nôn ói. Nước lọc, nước oresol, nước dừa, nước trái cây là những lựa chọn tốt dành cho người bệnh tiêu chảy.

Chú ý bù nước và bổ sung điện giải khi tiêu chảy

• Chất xơ hòa tan: Người bị tiêu chảy nên bổ sung chất xơ hòa tan vì chúng có khả năng hấp thụ dịch lỏng trong dạ dày. Thực phẩm giàu chất xơ hòa tan bao gồm: táo, chuối, khoai tây, gạo trắng, bột sắn, lúa mạch, bột yến mạch, các sản phẩm làm từ bột mì trắng.
• Kali là khoáng chất quan trọng giúp điều hòa huyết áp, chức năng tim và cơ bắp. Thực phẩm có chứa nhiều kali bao gồm chuối, khoai lang, rau bina, đậu lăng,...
• Natri là một khoáng chất giúp điều hòa huyết áp, cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Natri có nhiều trong muối ăn, súp, thịt nguội, cá hộp,..
• Kẽm giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại sự nhiễm trùng. Khoáng chất có nhiều trong thịt bò, thịt gà, hàu, các loại đậu,...
• Vitamin A giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ niêm mạc đường ruột. Vitamin A có nhiều trong cà rốt, khoai lang, gan, trứng,..
• Vitamin C tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ quá trình làm lành vết thương. Vitamin C nhiều trong cam. quýt, ớt chuông,..
• Probiotic: Hệ vi sinh đường ruột đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tiêu hóa. Thực phẩm có men vi sinh góp phần giúp đường ruột phục hồi sau khi bị nhiễm trùng tiêu chảy. Các lợi khuẩn sống trong men vi sinh giúp khôi phục các vi khuẩn đường ruột có lợi để cải thiện triệu chứng tiêu chảy. Sữa chua là một thức uống lên men rất tốt cho hệ tiêu hóa. Bạn nên sử dụng sữa chua ít đường.
• Người bị tiêu chảy nên ưu tiên thực phẩm mềm, dễ tiêu hóa như cháo, súp, cơm nát; tránh đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng hoặc uống sữa nguyên kem trong giai đoạn cấp.

Kết luận

Tiêu chảy ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa và sức khỏe toàn thân. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, trong đó có khoai lang, giúp người bệnh cải thiện triệu chứng và phục hồi nhanh hơn. Trong bài viết đã cung cấp thông tin giải đáp vấn đề tiêu chảy ăn khoai lang được không và  một số thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa. Bạn đọc nên tham khảo và sử dụng đúng để an toàn và có lợi cho quá trình điều trị tiêu chảy

Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa chuyên khoa kỹ thuật cao. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, tận tâm, chu đáo và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt có ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị. Để đăng ký khám và tư vấn, Quý Khách hàng vui lòng sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.