Đột quỵ khi đang chơi thể thao, tại sao?

Đột quỵ không chỉ xảy ra ở người lớn tuổi hay người có bệnh nền. Trong thực tế, nhiều trường hợp đột quỵ xuất hiện ngay khi đang chơi thể thao – một hoạt động vốn được xem là lành mạnh. Vì sao một cơ thể đang vận động tốt bỗng rơi vào tình trạng nguy kịch?

Vì sao có thể đột quỵ khi đang chơi thể thao cường độ cao?

Chia sẻ của BS.CKI. Phan Ngọc Thảo, khoa Nội Thần kinh - Đột quỵ, Bệnh viện Gia An 115, chơi thể thao cường độ cao, cơ thể sẽ có những thay đổi sinh lý mạnh như: nồng độ adrenaline tăng (hormone stress), nhịp tim tăng nhanh, huyết áp tăng cao đột ngột, mạch máu não và tim chịu áp lực lớn hơn bình thường. Những thay đổi này là bình thường với người khỏe mạnh, nhưng ở người có bất thường hay tổn thương mạch máu hoặc bệnh lý nền, nó có thể vượt quá “ngưỡng chịu đựng”.

BS. Thảo giải thích, đột quỵ có hai loại và cách điều trị là khác nhau hoàn toàn. Loại thứ nhất là xuất huyết não (vỡ mạch máu não) tỷ lệ khoảng 15-20%. Sở dĩ có thể đột quỵ xuất huyết não khi đang chơi thể thao là do huyết áp tăng quá cao và đột ngột (khi chơi thể thao cường độ cao) dẫn đến vỡ mạch máu, gây chảy máu não. Tình huống này có thể gặp ở người trẻ có tăng huyết áp tiềm ẩn, mỡ máu cao, hút thuốc, sử dụng rượu bia nhiều, chất kích thích, béo phì... Những yếu tố này là nguy cơ làm tổn thương thành mạch máu dẫn đến tính đàn hồi của mạch máu kém nên khả năng chịu đựng áp lực cũng kém (áp lực do huyết áp tăng cao gây ra). Hoặc có thể xảy ra trên nền có dị dạng mạch máu não (túi phình, dị dạng động tĩnh mạch - AVM ) dễ gây vỡ mạch máu.

Loại đột quỵ thứ hai là thiếu máu não hay còn gọi nhồi máu não (tắc mạch não), chiến tỷ lệ khoảng 80-85% số ca đột quỵ. Khi gắng sức quá mức làm tăng huyết áp hoặc chấn thương vùng đầu mặt cổ... trong lúc chơi thể thao cường độ cao dẫn đến làm bong tróc mảng xơ vữa, bóc tách trong lòng động mạch, tiểu cầu kết dính sẽ hình thành cục máu đông, cục máu đông này di chuyển có thể gây tắc mạch máu não. Tình huống này có thể gặp ở người trẻ bị xơ vữa động mạch, béo phì, mỡ máu cao, tiểu đường, tăng huyết áp tiềm ẩn, rung nhĩ không được tầm soát và điều trị.

BS.CKI. Phan Ngọc Thảo điều trị cho người bệnh đột quỵ tại Bệnh viện Gia An 115

Làm thế nào để hạn chế rủi ro đột quỵ khi chơi thể thao?

BS.CKI. Phan Ngọc Thảo khuyến cáo, người trẻ muốn duy trì thể lực và sinh lý cần kết hợp vận động hợp lý và lối sống lành mạnh.

Tập luyện thể thao và duy trì đều đặn cường độ, tránh các bài tập quá gắng sức đột ngột, đặc biệt nếu có yếu tố nguy cơ tim mạch. Trước khi tập thể thao, cần khởi động kỹ để cơ thể thích nghi dần với cường độ vận động, giảm áp lực lên tim và mạch máu một cách đột ngột.

Bên cạnh đó, cần lựa chọn môn tập phù hợp với tình trạng sức khỏe và bệnh lý nếu có.

Trong sinh hoạt tình dục, không nên lạm dụng thuốc hay biện pháp kích dục khác, nên có chế độ sinh hoạt tình dục lành mạnh, điều độ và phù hợp với sức khỏe, bệnh lý đi kèm.

Khám theo chuyên khoa (tim mạch, thần kinh, tiểu đường, nam khoa, phụ khoa...) kịp thời hoặc khi có triệu chứng: mệt, khó thở, nặng ngực, đau đầu, chóng mặt, nhìn mờ, giảm hay tăng ham muốn...) là rất cần thiết để phòng tránh các biến cố đặt biệt là đột quỵ có thể xảy ra về sau.

Việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ là rất quan trọng: theo dõi huyết áp, đường huyết, mỡ máu, duy trì cân nặng hợp lý, hạn chế rượu bia, không hút thuốc và quản lý stress. Ngoài ra, khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm những bất thường, từ đó phòng ngừa đột quỵ hiệu quả mà vẫn duy trì sức khỏe và sinh lý bình thường.

Trước khi xảy ra đột quỵ trong các tình huống như đang tập thể thao cường độ cao, cơ thể thường có những tín hiệu cảnh báo mơ hồ, dễ bị bỏ qua. Người bệnh có thể cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, nhức đầu bất thường, khó thở, hồi hộp hoặc đau tức ngực hay ngất thoáng qua. Một số người còn có thể tê yếu tay chân, nói khó, méo miệng hoặc nhìn mờ thoáng qua.

Những dấu hiệu thường thoáng qua, dễ bị nhầm với mệt mỏi bình thường. Tuy nhiên, đây chính là cảnh báo sớm về rối loạn tuần hoàn não hoặc tim mạch, việc bỏ qua có thể dẫn tới đột quỵ cấp tính ngay khi hoạt động mạnh.

Bệnh viện Gia An 115 là một trong số ít đơn vị tại TP.HCM áp dụng đầy đủ bốn phương pháp điều trị đột quỵ gồm: điều trị nội khoa tích cực, thuốc tiêu sợi huyết, can thiệp mạch máu não và phẫu thuật não. Sau khi lần lượt đạt chứng nhận Vàng (năm 2021) và Bạch kim (năm 2023), đến Quý II/2024, Bệnh viện tiếp tục được Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO) trao chứng nhận Kim cương – mức cao nhất trong lĩnh vực điều trị đột quỵ, trở thành một trong hai bệnh viện tư nhân đầu tiên tại Việt Nam đạt được danh hiệu này.

Để đăng ký khám và tư vấn, Quý Khách hàng vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn 028.62.885.886 (trong giờ hành chính) - 0916.542.436 (ngoài giờ hành chính) hoặc sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.