Thực hư trào lưu chữa bệnh bằng phơi nắng, uống chanh muối hạt?

Gần đây, mạng xã hội lan truyền trào lưu “chữa bệnh tự nhiên” bằng cách phơi nắng, đi chân trần, hít thở sâu và uống chanh muối hạt – được cho là có thể “giải độc, trị bách bệnh” từ dạ dày, tiểu đường, tim mạch đến ung thư. Không ít người tin theo, thậm chí bỏ thuốc điều trị để thực hành “liệu pháp tự chữa lành”. Thực hư vấn đề này thế nào?

Việc phơi nắng và đi chân trần, kết hợp vận động và hít thở sâu có thể mang lại lợi ích gì cho sức khỏe nếu được thực hiện đúng cách?

BS.CKII. Trương Thiện Niềm – Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Gia An 115 cho biết, có đến khoảng 80% lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể được tổng hợp nhờ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Tuy nhiên, không phải lúc nào phơi nắng cũng tốt, nếu phơi nắng không đúng thời điểm, không đúng cách có thể gây tổn thương da.

Ánh nắng mặt trời có các tia UV, tia UV được chia làm 3 loại là tia UVC, UVA và UVB

• Tia UVC là loại tia độc hại nhất đối với sức khỏe của con người. Nhưng tia UVC được tầng ozone hấp thu trước khi chiếu xuống mặt đất, và không có tác dụng tổng hợp vitamin D.
• Tia UVA là loại có khả năng xuyên thấu qua tầng ozone, mây, nước, kính, vải mỏng. Tia UVA xuất hiện xuyên suốt trong thời gian có nắng mặt trời, kể cả trời râm mát. Tia UVA chính là tác nhân gây đen da, lão hóa da, tàn nhang và làm tăng nguy cơ ung thư da, tia UVA hoàn toàn không có khả năng tổng hợp vitamin D.
• Tia UVB là tia duy nhất có khả năng kích thích tiền chất vitamin D, hỗ trợ hấp thu canxi của cơ thể. Tia UVB không xuyên thấu qua vải, thời gian tia UVB nhiều nhất là 9 giờ đến 16 giờ, tuy nhiên trong thời gian này tia UVA rất cao, do đó thời điểm tấm nắng phù hợp là sáng 6 giờ đến 9 giờ, hoặc 9 giờ đến 16 giờ khi ánh nắng không quá gay gắt.

Không phải lúc nào phơi nắng cũng tốt, nếu phơi nắng không đúng thời điểm, không đúng cách có thể gây tổn thương da

Đi chân trần trên cỏ hoặc nền đất mềm có nghiên cứu sơ bộ cho thấy giúp giảm lo âu, ổn định nhịp tim nhờ tác động lên hệ thần kinh và lưu thông máu. Tuy nhiên, nếu đi lại bằng chân trần, chân tiếp xúc với các vi sinh vật có thể dẫn đến viêm loét da chân, bề mặt cứng không tốt cho bàn chân, cuối cùng có thể dẫn đến đau gót chân và đầu gối, có thể làm trầm trọng thêm các dị tật ở chân hiện có, và thậm chí có thể ảnh hưởng đến các phần trên của cơ thể.

Việc vận động đúng cách mang lại nhiều lợi ích, như:

• Tăng cường chức năng hô hấp tim mạch, điều hòa và ổn định các hoạt động chuyển hóa liên quan đến tim, huyết áp, rối loạn lipid máu, đường huyết và tình trạng đề kháng insulin.
• Ổn định và phát triển hệ cơ xương.
• Nâng cao chức năng nhận thức, năng lực học tập, điều chỉnh hành vi, giảm nguy cơ thừa cân, béo phì và trầm cảm so với các bạn cùng lứa tuổi khi ít hoặc không hoạt động thể lực.
• Vận động thể lực không chỉ giúp ngăn ngừa tăng huyết áp mà còn giúp duy trì chỉ số cân nặng giúp giảm tình trạng thừa cân béo phì.

Tuy nhiên, vận động thể lực quá sức có thể bị rối loạn nhịp tim, ngưng tim đột ngột và đau thắt ngực… thường xảy ra trên người có bệnh nền sẵn trước đó (cơ tim phì đại, dị tật tim bẩm sinh, viêm cơ tim, hẹp động mạch vành tim, tăng huyết áp…).

Có phải “Thân nhiệt càng cao, hệ miễn dịch càng cao, càng khỏe”?

Chia sẻ từ BS.CKII. Trương Thiện Niềm: Nhiệt độ cơ thể là một trong những dấu hiệu sinh tồn quan trọng, phản ánh hoạt động chuyển hóa. Mức nhiệt độ bình thường khoảng 37,0°C, tuy nhiên thân nhiệt thực tế có thể dao động trong khoảng 36,1°C đến 37,2°C,

Sốt là sự tăng thân nhiệt cơ thể trên mức bình thường, thường là đáp ứng với tình trạng viêm, nhiễm trùng hoặc các nguyên nhân phản ứng khác.

• Nhiệt độ đo tại trực tràng, ống tai hoặc động mạch thái dương: ≥38,0°C
• Nhiệt độ đo tại miệng: ≥37,8°C
• Nhiệt độ đo tại nách: ≥37,5°C

Ngưỡng nguy hiểm: Sốt từ ≥39,4°C cần được thăm khám y tế ngay, đặc biệt khi có xảy ra các triệu chứng như: đau đầu dữ dội, phát ban, nhạy cảm ánh sáng, cứng cổ, nôn ói kéo dài, đau ngực, co giật, lú lẫn, cơ thể sẽ mất nước, rối loạn điện giải, tổn thương não, suy đa tạng…

Do đó quan điểm “Thân nhiệt càng cao, hệ miễn dịch càng cao, càng khỏe” là hoàn toàn sai lầm về mặt y học.

Không phải thân nhiệt càng cao thì hệ miễn dịch càng cao, càng khỏe

Ngứa châm chích, ngứa từng mảng, bồn chồn, cồn cào, nhói thượng vị, quặn bụng dưới, ra máu... khi dùng chanh muối hạt có phải bình thường?

Chia sẻ từ BS.CKII. Trương Thiện Niềm: Nước chanh muối hạt có chứa acid citric với tính acid mạnh và hàm lượng muối (natri clorid) cao. Khi uống thường xuyên với liều lượng lớn (2-3 ly/ngày), acid citric sẽ kích thích trực tiếp lên niêm mạc dạ dày – ruột, làm tăng tiết acid dịch vị, từ đó sẽ gây viêm dạ dày, viêm loét tá tràng, thậm chí xuất huyết tiêu hóa. Cảm giác “ngứa châm chích, cồn cào bụng, quặn đau, đi ngoài ra máu” hoàn toàn không phải là hiện tượng “thải độc” mà chính là biểu hiện tổn thương niêm mạc dạ dày kèm theo xuất huyết.

Về mặt sinh lý, việc dung nạp quá nhiều muối có thể dẫn đến tăng natri máu, gây rối loạn cân bằng điện giải. Hậu quả là tăng huyết áp, phù, suy tim nặng hơn ở người có bệnh tim mạch và rối loạn nhịp tim. Đồng thời, gánh nặng thải muối và acid làm tổn hại thận, đặc biệt ở những người vốn đã có bệnh nền thận hoặc gan.

Ngoài ra, tình trạng dị ứng hoặc quá mẫn với một số thành phần có thể gây phát ban, nổi mề đay, ngứa toàn thân. Việc coi những triệu chứng như đau bụng, chảy máu tiêu hóa, ngứa nổi mẩn là “bình thường” không chỉ thiếu cơ sở khoa học mà còn nguy hiểm, vì đây là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng.

Do đó, sử dụng chanh muối hạt liều cao kéo dài tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho hệ tiêu hóa, tim mạch, thận và toàn thân. Vì vậy, hãy dừng lại ngay việc làm phản khoa học này!

Khuyến cáo từ bác sĩ

Các bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, rối loạn lipid máu… đều có cơ chế bệnh sinh phức tạp liên quan đến rối loạn chuyển hóa, tổn thương nội mạc mạch máu... Phác đồ điều trị bằng thuốc Tây được xây dựng dựa trên bằng chứng y học, qua hàng chục năm thử nghiệm lâm sàng. Nếu bệnh nhân bỏ thuốc, đường huyết và huyết áp mất kiểm soát sẽ nhanh chóng gây biến chứng nặng (đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận, hôn mê, mù lòa…).

Lời khuyên của bác sĩ: Lối sống lành mạnh có ý nghĩa cao trong phòng ngừa bệnh, nhưng khi đã mắc bệnh thì việc đi khám, điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ là nền tảng quan trọng. Người dân nên tỉnh táo trước các trào lưu “chữa bách bệnh” chưa có cơ sở khoa học.

Xem thêm: Uống cà phê thay bữa sáng: Tiện lợi hay rủi ro cho sức khỏe?