Hội chứng ngưng thở khi ngủ có nguy hiểm không? Thông tin giải đáp
Hội chứng ngưng thở khi ngủ có thể xảy ra ở bất cứ độ tuổi nào đặc biệt là độ tuổi trung niên. Ngưng thở khi ngủ có nguy hiểm không là vấn đề được mọi người quan tâm. Bài viết sẽ giúp bạn tìm hiểu thông tiết chi tiết về bệnh lý cũng và tìm được lời giải đáp chính xác nhất.
Hội chứng ngưng thở khi ngủ là gì?
Hội chứng ngưng thở khi ngủ xảy ra khi đường hô hấp trên bị tắc nghẽn hoặc xẹp xuống do các cơ vùng hầu họng và mô mềm xung quanh (như lưỡi, amidan) “nghỉ ngơi” trong khi ngủ. Điều này làm cản trở luồng khí, dẫn đến ngáy hoặc ngưng thở tạm thời. Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân đều có triệu chứng ngáy.
Trong ngưng thở tắc nghẽn, đường hô hấp trên bị hẹp hoặc xẹp hoàn toàn, gây ngừng luồng khí từ 10 giây trở lên, lặp lại nhiều lần trong đêm. Người bệnh thường không nhận thức được các lần ngưng thở, nhưng có thể thức giấc ngắn hoặc cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày do giấc ngủ bị gián đoạn.
Hội chứng ngưng thở khi ngủ được chia làm 3 loại bao gồm:
- Ngưng thở tắc nghẽn (OSA): Phổ biến nhất, do tắc nghẽn đường hô hấp trên (như hầu họng, lưỡi, amidan), với cử động ngực-bụng vẫn duy trì nhưng luồng khí bị gián đoạn.
- Ngưng thở trung ương (CSA): Ít gặp hơn, do trung tâm hô hấp ở não không gửi tín hiệu, dẫn đến ngừng luồng khí qua mũi, miệng và không có cử động ngực-bụng.
- Ngưng thở hỗn hợp: Kết hợp các đặc điểm của cả ngưng thở tắc nghẽn và trung ương.
Hội chứng ngưng thở khi ngủ có nguy hiểm không?
Ngưng thở khi ngủ là một tình trạng nguy hiểm và có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh lý là gia tăng nguy cơ tai biến và đột quỵ.
Khi đường thở bị tắc nghẽn, sự giảm oxy trong máu (hypoxemia) có thể gây tổn thương thần kinh lâu dài, ảnh hưởng đến nhận thức, trí nhớ và khả năng tập trung. Điều này làm tăng nguy cơ tai biến, đột quỵ, tiểu đường loại 2 và hội chứng chuyển hóa, đặc biệt ở những bệnh nhân có bệnh lý mạn tính.
Ngoài ra, ngưng thở khi ngủ còn được chứng minh làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch. Khi đường thở bị tắc nghẽn, cơ tim phải làm việc nặng hơn để đưa oxy đến các bộ phận khác trong cơ thể. Điều này dẫn đến tình trạng tăng huyết áp, phì đại cơ tim và các bệnh lý tim khác.
Hội chứng ngưng thở khi ngủ gia tăng nguy cơ tai biến (Ảnh minh họa internet)
Cuối cùng, hội chứng ngưng thở khi ngủ có thể làm suy giảm chất lượng giấc ngủ và gây ra các vấn đề sức khỏe tâm thần. Người bệnh thường sẽ mệt mỏi, buồn ngủ vào ban ngày, khó tập và lo âu. Từ đó, người bệnh sẽ không hoàn thành được công việc và ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc. Chất lượng giấc ngủ kém khiến người bệnh thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi và cáu gắt. Trong một số tình huống bạn có thể không kiểm soát được hành vi của mình.
Dấu hiệu nhận biết hội chứng ngưng thở khi ngủ
Các triệu chứng của hội chứng ngưng thở khi ngủ (bao gồm cả tắc nghẽn và trung ương) bao gồm:
● Ngáy to, thường ngắt quãng bởi tiếng thở hổn hển hoặc nghẹt thở (chủ yếu ở ngưng thở tắc nghẽn).
● Buồn ngủ quá mức vào ban ngày (đánh giá qua thang Epworth Sleepiness Scale).
● Thức giấc thường xuyên vào ban đêm, ngủ không yên giấc.
● Tiểu đêm nhiều lần.
● Nhức đầu buổi sáng, kéo dài vài giờ sau khi thức dậy.
● Khô miệng hoặc đau họng khi thức dậy.
● Khó tập trung, giảm trí nhớ.
● Kiểu thở bất thường (như thở chậm, tăng tốc hoặc tạm dừng) hoặc đau ngực vào ban đêm (thường gặp ở ngưng thở trung ương).
Ngủ ngáy là dấu hiệu điển hình của hội chứng ngưng thở khi ngủ (Ảnh minh họa internet)
Nguyên nhân gây nên hội chứng ngưng thở khi ngủ
Hội chứng ngưng thở khi ngủ có các nguyên nhân chính sau:
Ngưng thở tắc nghẽn (OSA):
- Yếu tố giải phẫu: Amidan phì đại, lưỡi to, hàm dưới nhỏ, vách ngăn mũi lệch.
- Béo phì: Mô mỡ tích tụ quanh đường hô hấp gây hẹp đường thở.
- Yếu tố khác: Sử dụng rượu bia, thuốc an thần, tuổi tác (trung niên), giới tính (nam giới có nguy cơ cao hơn).
Ngưng thở trung ương (CSA):
- Bệnh lý thần kinh như đột quỵ, u não, tổn thương tủy sống, hoặc các bệnh ảnh hưởng đến trung tâm hô hấp (như suy tim).
- Hội chứng Cheyne-Stokes, thường gặp ở bệnh nhân suy tim hoặc sốc, gây rối loạn nhịp thở với các giai đoạn ngưng thở.
Gối cao (>450mm) có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng ở một số người, nhưng không phải nguyên nhân chính.
Phương pháp điều trị bệnh lý ngưng thở khi ngủ
Có nhiều phương pháp điều trị bệnh lý ngưng thở khi ngủ, bao gồm:
Thay đổi một số thói quen giúp cải thiện bệnh lý
Một số thói quen bạn nên thay đổi giúp cải thiện triệu chứng bệnh lý ngưng thở khi ngủ bao gồm:
- Tư thế nằm nghiêng khi ngủ: Bạn nên nằm ngủ nghiêng về một bên thay vì nằm ngửa. Nằm ngửa là tư thế đặc biệt không tốt đối với người mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ. Bởi lẽ, tư thế đó làm bệnh ngáy và ngưng thở khi ngủ trở nên trầm trọng hơn.
- Kiểm soát cân nặng để cải thiện triệu chứng nhanh chóng
- Không nên uống rượu bia và các chất kích thích
- Tránh sử dụng thuốc ngủ, thuốc an thần, thuốc chống động kinh vào ban đêm
Sử dụng máy thở áp lực dương CPAP
Máy CPAP là phương pháp tiêu chuẩn vàng cho ngưng thở tắc nghẽn mức trung bình đến nặng, tạo áp lực dương để giữ đường thở thông thoáng. Hiệu quả thấy rõ sau vài ngày, nhưng cần tuân thủ lâu dài và có thể gây khó chịu ban đầu (như khô mũi, khó chịu mặt nạ).
Liệu pháp oxy
Dùng cho ngưng thở trung ương, cung cấp oxy bổ sung để cải thiện tình trạng thiếu oxy máu.
Đặt dụng cụ nâng hàm
Hiệu quả cho bệnh nhẹ đến vừa, đặc biệt ở bệnh nhân có hàm dưới nhỏ. Nha sĩ sẽ thiết kế thiết bị phù hợp để giữ đường thở mở.
Kích thích thần kinh dưới lưỡi
Phương pháp hiện đại cho ngưng thở tắc nghẽn nặng, sử dụng thiết bị cấy ghép để kích thích dây thần kinh, giúp mở đường thở khi ngủ.
Phẫu thuật tai mũi họng
Được chỉ định cho bệnh nặng, không đáp ứng các phương pháp khác, bao gồm chỉnh sửa vách mũi, cắt amidan, hoặc phẫu thuật vòm họng, xương hàm.
Xem thêm: Đơn vị Hô hấp Bệnh viện Gia An 115
Kết luận
Hội chứng ngưng thở khi ngủ là một tình trạng nguy hiểm, có thể làm tăng nguy cơ tai biến, đột quỵ, bệnh tim mạch và các vấn đề sức khỏe khác. Khi có dấu hiệu như ngáy to, buồn ngủ ban ngày, hoặc tiểu đêm, bạn cần thăm khám chuyên khoa giấc ngủ và thực hiện nghiên cứu giấc ngủ (polysomnography) để chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa chuyên khoa kỹ thuật cao. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, tận tâm, chu đáo và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt có ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị. Để đăng ký khám và tư vấn, Quý Khách hàng vui lòng sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.