Hội chứng Burnout: Tăng nguy cơ trầm cảm, bệnh tim mạch

Burnout, hay hội chứng kiệt sức nghề nghiệp, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận là một “hiện tượng nghề nghiệp”, có đưa vào Phân loại Bệnh tật Quốc tế (ICD-11).

Hội chứng Burnout khác stress như thế nào?

Hội chứng Burnout được hình thành do căng thẳng mạn tính tại nơi làm việc mà không được kiểm soát hiệu quả, đặc trưng bởi ba khía cạnh:

• Cảm giác cạn kiệt năng lượng hoặc kiệt sức;
• Gia tăng khoảng cách tinh thần với công việc, hoặc cảm giác bi quan, hoài nghi liên quan đến công việc;
• Giảm hiệu quả trong công việc.

Stress thông thường là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước thách thức hoặc áp lực, có thể tạm thời và thậm chí tích cực (gọi là eustress), giúp tăng cường động lực và hiệu suất. Tuy nhiên, nếu stress kéo dài và không được kiểm soát, nó có thể dẫn đến burnout.

BS.CKI. Dương Thị Hồng Nhung – Phụ trách khoa Nội Thần kinh - Đột quỵ, Bệnh viện Gia An 115 chia sẻ về sự khác biệt giữa burnout và stress:

Tăng nguy cơ trầm cảm, rối loạn lo âu và bệnh tim mạch

Burnout kéo dài là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, vì nó kích hoạt phản ứng căng thẳng mạn tính, gây rối loạn sinh học và hành vi.

Dẫn đến trầm cảm và rối loạn lo âu

Burnout kéo dài gây rối loạn trục HPA, tăng cortisol mạn tính, mất cân bằng hóa chất não (như serotonin), thúc đẩy trầm cảm.

Người bị burnout thường cảm thấy vô vọng, thờ ơ, dẫn đến lo âu lan tỏa hoặc trầm cảm nặng. Nếu không điều trị, burnout có thể chuyển sang trầm cảm lâm sàng, tăng nguy cơ tự tử.

Dẫn đến bệnh tim mạch

Burnout tăng 21-27% nguy cơ bệnh tim mạch (CVD)*, bao gồm tăng huyết áp, bệnh mạch vành, và đột quỵ. Cơ chế: Căng thẳng mạn tính kích hoạt hệ giao cảm, tăng viêm (tăng cytokine), rối loạn chuyển hóa (như hội chứng chuyển hóa) và hành vi không lành mạnh (hút thuốc, ít vận động), dẫn đến xơ vữa mạch máu và tổn thương tim.

Burnout cũng liên quan đến mất ngủ, béo phì và suy giảm miễn dịch, làm tăng nguy cơ CVD ở giai đoạn tiền tăng huyết áp.

Trong thời gian gần đây, số lượng người trẻ đến khám và được chẩn đoán mắc hội chứng burnout và rối loạn lo âu có xu hướng tăng rõ rệt, đặc biệt là nhóm nhân viên văn phòng tuổi từ 20-40.

Nhiều người đến khám với những dấu hiệu mệt mỏi kéo dài, mất ngủ, giảm động lực học tập hay làm việc, căng thẳng và lo âu dai dẳng. Nhiều người vẫn duy trì sinh hoạt bình thường nhưng thực chất hệ thần kinh đang quá tải, cảm xúc bế tắc và khó kiểm soát.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu burnout và rối loạn lo âu – như cảm giác kiệt sức, mất hứng thú, dễ cáu gắt hoặc thu mình – là cực kỳ quan trọng. Điều trị kịp thời sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như trầm cảm hay các rối loạn sức khỏe thần kinh – tim mạch.

* Số liệu tham khảo: John, A., Bouillon-Minois, J.-B., Bagheri, R., Pélissier, C., Charbotel, B., Llorca, P.-M., Zak, M., Ugbolue, U. C., Baker, J. S., & Dutheil, F. (2024). The influence of burnout on cardiovascular disease: a systematic review and meta-analysis

Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa chuyên khoa kỹ thuật cao. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, tận tâm, chu đáo và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt có ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị. Để đăng ký khám và tư vấn, bạn vui lòng sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.