Kiểm soát LDL-C: Chìa khóa phòng ngừa tái phát đột quỵ và biến cố tim mạch
Hầu hết các ca tử vong do tim mạch xuất phát từ xơ vữa động mạch. Thống kê toàn cầu cho thấy, cứ mỗi phút trôi qua, có khoảng 34 người mắc bệnh xơ vữa động mạch tử vong do nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Việc kiểm soát chặt chẽ cholesterol “xấu” LDL-C được xem là yếu tố then chốt, không chỉ giúp phòng ngừa bệnh tim mạch mà còn giảm đáng kể nguy cơ tái phát.
Tại Hội thảo khoa học “Giải pháp mới trong kiểm soát LDL-C: Can thiệp RNA (Small interfering RNA - siRNA)” do Bệnh viện Gia An 115 tổ chức, BS.CKII. Dương Duy Trang – Phó Giám đốc Y khoa, Trưởng khoa Nội Tim mạch - Tim mạch can thiệp, Bệnh viện Gia An 115 nhấn mạnh, tăng LDL-C là một trong ba yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tim mạch, bên cạnh huyết áp tâm thu cao và chế độ ăn không lành mạnh.
Nhiều nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh mối tương quan trực tiếp giữa LDL-C và bệnh tim mạch do bệnh lý mạch vành, đồng thời chỉ ra lợi ích rõ rệt của việc giảm LDL-C liên tục trong thời gian dài. Cụ thể, giảm mỗi mmol/L LDL-C giúp hạ khoảng 10% nguy cơ biến cố bệnh tim mạch do xơ vữa động mạch (ASCVD) trong năm đầu, 16% sau 2 năm, 20% sau 3 năm và tiếp tục mang lại lợi ích cộng dồn 1,5% mỗi năm sau đó. Sau 5 năm điều trị hạ lipid máu, nguy cơ mắc ASCVD tương đối có thể giảm 20-25% trên mỗi mmol/L LDL-C giảm được. Nếu kiểm soát LDL-C tích cực suốt 40 năm, nguy cơ biến cố tim mạch do xơ vữa có thể giảm tới 50-55% trên mỗi mmol/L LDL-C giảm được.
BS. Trang cho biết, phòng ngừa dựa trên việc phát hiện sớm xơ vữa động mạch sẽ giúp giảm biến cố tim mạch, bao gồm phòng ngừa tiên phát và thứ phát. Việc phòng ngừa tiên phát nên bắt đầu càng sớm càng tốt. Trong phòng ngừa thứ phát – khi bệnh nhân đã có bệnh tim mạch do xơ vữa – mục tiêu LDL-C không chỉ dừng ở <70 mg/dL, mà đồng thời phải giảm ≥50% so với mức ban đầu.
Hướng dẫn mới nhất (2025) của ACC/AHA khuyến cáo sử dụng liệu pháp hạ lipid máu phối hợp ngay từ đầu ở bệnh nhân nguy cơ rất cao, đặc biệt là nhóm nhập viện vì hội chứng mạch vành cấp. ACC/AHA 2025 khuyến nghị sử dụng liệu pháp non-statin (như ezetimibe, PCSK9i, siRNA…) để giảm LDL-C và giảm nguy cơ mắc biến cố tim mạch chính.
BS.CKII. Dương Duy Trang chia sẻ tại hội thảo
Cũng tại Hội thảo, PGS.TS.BS. Nguyễn Huy Thắng – Chủ tịch Hội Đột quỵ TP.HCM, Trưởng khoa Bệnh lý mạch máu não Bệnh viện Nhân dân 115 – đã chia sẻ một ca lâm sàng điển hình, nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của việc hạ LDL-C.
Bệnh nhân nam 38 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu, nhập viện trong tình trạng đột ngột liệt nửa người trái. Người bệnh được điều trị tiêu sợi huyết ngay trong giờ thứ 3. Sau điều trị 6 giờ, bệnh nhân phục hồi gần hoàn toàn. Tuy nhiên, chẩn đoán hình ảnh cho thấy di chứng mảng xơ vữa vẫn tồn tại.
Sau khi điều trị, LDL-C của bệnh nhân đạt mức 70 mg/dL – con số trước đây được coi là “ổn định”. Nhưng 3 tháng sau, bệnh nhân tái phát với các cơn tê yếu thoáng qua, siêu âm Doppler phát hiện động mạch não giữa tái hẹp nặng.
Đáng chú ý, kết quả xét nghiệm mỡ máu không bất thường. Nghĩa là, mặc dù LDL-C đã dưới ngưỡng 70 mg/dL, nguy cơ vẫn còn. Trong khi đó, nguy cơ tái phát đột quỵ rất cao trong giai đoạn sớm – từ vài ngày đến vài tháng đầu tiên. Từ trường hợp này, BS. Thắng nhấn mạnh, để phòng ngừa tái phát hiệu quả, cần không chỉ đạt LDL-C <70 mg/dL mà còn phải giảm thêm ≥50% so với ban đầu. Đây là góc nhìn lâm sàng quan trọng, phù hợp với xu hướng khuyến cáo tim mạch quốc tế.
PGS.TS.BS. Nguyễn Huy Thắng nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của việc hạ LDL-C trong phòng ngừa tái phát đột quỵ
Từ bằng chứng nghiên cứu đến thực tế lâm sàng, hội thảo đã gửi đi thông điệp: kiểm soát LDL-C phải được tiến hành sớm, tích cực và duy trì lâu dài. Không chỉ dừng lại ở việc đạt một ngưỡng tuyệt đối, điều quan trọng hơn là mức giảm LDL-C rõ rệt so với ban đầu. Mỗi mg/dL LDL-C được hạ xuống đồng nghĩa với một phần nguy cơ tim mạch được loại bỏ, giúp người bệnh có thêm cơ hội phòng ngừa tái phát, phục hồi vững vàng sau nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.
Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa chuyên khoa kỹ thuật cao. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, tận tâm, chu đáo và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt có ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị. Để đăng ký khám và tư vấn, Quý Khách hàng vui lòng liên hệ Tổng đài tư vấn 028.62.885.886 (trong giờ hành chính) - 0916.542.436 (ngoài giờ hành chính) hoặc sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.