Sốt xuất huyết: Dấu hiệu nào cần đến bệnh viện ngay?

Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm gây dịch do virus Dengue gây nên. Bệnh xảy ra quanh năm, thường tăng vào mùa mưa. Bệnh truyền từ người bệnh sang người lành do muỗi đốt – đặc biệt là muỗi Aedes aegypti. Bệnh gặp ở cả trẻ em và người lớn, có thể diễn tiến nhanh từ nhẹ sang nặng. Việc hiểu đúng các giai đoạn và nhận diện kịp thời triệu chứng cảnh báo sẽ giúp phát hiện sớm, điều trị đúng và cứu sống người bệnh.

Các giai đoạn của sốt xuất huyết

Chia sẻ của ThS.BS. Phạm Huỳnh Quế Thanh, khoa Khám bệnh – Bệnh viện Gia An 115, bệnh sốt xuất huyết thường khởi phát đột ngột và diễn tiến qua 3 giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.

1. Giai đoạn sốt

Đây là giai đoạn đầu tiên của bệnh, khởi phát đột ngột với các triệu chứng sau:

• Sốt cao liên tục, có thể lên đến 400
• Đau nhức: Nhức đầu, đau cơ, đau khớp, nhức hai hố mắt.
• Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn hoặc nôn.
• Da xung huyết, có thể xuất hiện chấm xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu mũi nhẹ.

2. Giai đoạn nguy hiểm (thường vào ngày thứ 3-7 của bệnh)

Giai đoạn này người bệnh có thể đã giảm sốt. Nhiều người nhầm tưởng bệnh đang hồi phục, nhưng thực tế, đây lại là thời điểm nguy hiểm nhất – khi những biến chứng nghiêm trọng có thể xuất hiện đột ngột.

Các triệu chứng bao gồm:

• Đau bụng nhiều và liên tục, đặc biệt là đau ở vùng gan, gan to hơn 2cm dưới bờ sườn.
• Vật vã, lừ đừ, li bì, người bệnh có thể bứt rứt hoặc rơi vào trạng thái lơ mơ, mất tỉnh táo.
• Thoát huyết tương: Do tăng tính thấm thành mạch thường kéo dài 24-48 giờ, dẫn đến:
• Tràn dịch màng phổi, màng bụng, phù nề mi mắt, có thể gây suy hô hấp.
• Sốc do thoát huyết tương với các dấu hiệu: mạch nhanh nhỏ, huyết áp kẹp (hiệu số huyết áp tối đa và tối thiểu ≤ 20mmHg), tụt huyết áp, da lạnh, nổi vân tím, tiểu ít.
• Xuất huyết:
• Xuất huyết dưới da: Chấm xuất huyết hoặc mảng bầm tím ở cẳng chân, cánh tay, bụng, đùi, mạn sườn.
• Xuất huyết niêm mạc: Chảy máu mũi, chảy máu chân răng, nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc máu, xuất huyết âm đạo, tiểu máu.
• Xuất huyết nặng: Chảy máu mũi nặng (cần nhét gạc cầm máu), xuất huyết tiêu hóa, nội tạng (phổi, não, gan, lách, thận), thường kèm sốc, giảm tiểu cầu, thiếu oxy mô, suy đa phủ tạng.
• Suy tạng: Một số trường hợp có thể gặp suy gan cấp (men gan AST, ALT ≥ 1000U/L), suy thận cấp, rối loạn tri giác (sốt xuất huyết thể não), viêm cơ tim, suy tim.

Triệu chứng cảnh báo cần đến bệnh viện ngay: Người bệnh cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức nếu xuất hiện các triệu chứng sau, vì chúng cho thấy bệnh đang diễn tiến nặng:

• Đau bụng dữ dội, liên tục, đặc biệt ở vùng gan.
• Vật vã, lừ đừ, li bì hoặc rối loạn tri giác.
• Chảy máu nghiêm trọng: Chảy máu mũi nặng, nôn ra máu, đi ngoài phân đen hoặc máu, xuất huyết âm đạo nặng.
• Dấu hiệu sốc: Mạch nhanh nhỏ, huyết áp tụt, da lạnh, nổi vân tím, tiểu ít hoặc không tiểu.
• Tràn dịch gây suy hô hấp: Khó thở, thở nhanh, hoặc phù nề nặng.
• Suy tạng: Vàng da, vàng mắt, lơ mơ, hoặc các dấu hiệu bất thường khác.

3. Giai đoạn hồi phục (thường vào ngày thứ 7-10)

Sau giai đoạn nguy hiểm, người bệnh bắt đầu hồi phục với các dấu hiệu:

• Hết sốt, thèm ăn, tổng trạng tốt lên, huyết áp ổn định, tiểu nhiều.
• Da có thể xuất hiện phát ban hoặc ngứa.

Tuy đã qua thời điểm nguy hiểm, người bệnh vẫn cần theo dõi sát để tránh quá tải dịch truyền hoặc các biến chứng muộn.

Điều trị sốt xuất huyết Dengue

Người bệnh thường được điều trị tại nhà, uống nhiều nước (nước lọc, nước chanh, nước điện giải) và dùng thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ (paracetamol, tránh dùng aspirin hoặc ibuprofen để tránh gây xuất huyết dạ dày). Tuy nhiên, cần theo dõi sát để phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm. Sốt xuất huyết Dengue có thể chuyển nặng trong vòng vài giờ. Vì vậy, xem xét nhập viện trong các trường hợp sau:

• Sống một mình
• Nhà xa cơ sở y tế, không thể nhập viện kịp thời khi bệnh trở nặng
• Gia đình không có khả năng theo dõi sát
• Trẻ nhũ nhi
• Người thừa cân, béo phì
• Phụ nữ có thai
• Người lớn tuổi (trên 60 tuổi)
• Có bệnh mạn tính đi kèm (bệnh thận, bệnh tim mạch, bệnh gan, hen, COPD, đái tháo đường, thiếu máu tan máu…)

Cách phòng ngừa sốt xuất huyết

ThS.BS. Phạm Huỳnh Quế Thanh cho biết, để giảm nguy cơ mắc sốt xuất huyết, cần kiểm soát côn trùng trung gian truyền bệnh như tránh muỗi đốt, diệt bọ gậy (loăng quăng), diệt muỗi trưởng thành và vệ sinh môi trường loại bỏ ổ chứa nước đọng.

Ngăn muỗi đốt:

• Mặc áo dài tay, quần dài, đặc biệt vào sáng sớm và chiều tối.
• Sử dụng kem chống muỗi, màn chống muỗi khi ngủ.
• Phun thuốc diệt muỗi tại khu vực sinh sống.

Tăng cường vệ sinh môi trường, diệt muỗi và lăng quăng:

• Đậy kín các dụng cụ chứa nước, thả cá vào lu, bể nước để diệt lăng quăng.
• Thay nước và cọ rửa bình hoa, chậu cây cảnh hàng tuần.
• Thu gom và xử lý rác thải, không để nước đọng trong lốp xe, chai lọ, vỏ đồ hộp.
• Dọn dẹp nhà cửa, khu vực xung quanh, loại bỏ các điểm nước đọng.
• Phối hợp với chính quyền địa phương trong các chiến dịch phòng chống sốt xuất huyết.

Sốt xuất huyết là bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Hãy cảnh giác với các triệu chứng cảnh báo và đưa người bệnh đến bệnh viện ngay khi xuất hiện các dấu hiệu chuyển nặng. Nếu có sốt cao đột ngột, đặc biệt trong mùa dịch, cần đi khám ngay để được chẩn đoán và theo dõi kịp thời.

Bệnh viện Gia An 115 là bệnh viện đa chuyên khoa kỹ thuật cao. Bệnh viện quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ chuyên môn cao, dày dặn kinh nghiệm, tận tâm, chu đáo và hệ thống trang thiết bị hiện đại, đặc biệt có ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị. Để đăng ký khám và tư vấn, bạn vui lòng liên hệ Tổng đài (028) 62 885 886 hoặc sử dụng tính năng Đặt lịch khám ngay trên website.